ფეხთბანა


ფეხთბანა




დაიბადა 1987 წელს ერევანში. სწავლობდა პედაგოგიკას და ჟურნალისტიკას ერევანში, პირველი პოეტური კრებული „მძინარე მოსიარულეს სიტყვები“ გამოსცა 2005 წელს, ხოლო მეორე - “Poems Scatter rooms” - 2010 წელს. 2007 წლიდან არის სომხეთის მწერალთა კავშირის წევრი. მონაწილეობას იღებს ისეთ ლიტერატურულ ფესტივალებში, როგორებიცაა საფრანგეთის პოეტური ბიენალე, ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობა, კიევის ლიტერატურული ფესტივალი და სხვ. მიღებული აქვს არაერთი ლიტერატურული პრემია სომხეთში.

ჰასმიკ სიმონიანის ლექსები თარგმნილია ფრანგულ, რუსულ, ინგლისურ, უკრაინულ, ესპანურ, სპარსულ, თურქულ, სერბულ და ქართულ ენებზე.

 

გაზაფხული

 

ო, სატრფოვ, სატრფოვ, ჩემო სატრფოვ,

ო, სატრფოვ, სატრფოვ, ჩემო სატრფოვ,

მარტის ღამეში გაფურჩქნულო ჩემო ნიანგო,

ჩვენ ერთმანეთში ვსრიალებდით შეშლილნი,  სწრაფად,

და ლილის, მგონი, ჯერ რცხვენოდა აღიარების,

რომ შეუყვარდა ბიჭი - მასზე ასე უმცროსი

და შენი ცოლი -

(მივანიშნებ ზაფხულის კანკალს)...

ო, გზები, გზები…

სრიალებდი შენ  ზამთრებს შორის,

ჩემში პეპლები დაუნდობლად ხურავდნენ, ხსნიდნენ

გამჭვირვალე და უზარმაზარ, საშინელ მკლავებს,

თავად არ მახსოვს,  როგორ გავხდი უეცრად დიდი

და გამჭვირვალე,

მკერდის სიღრმეში მოხმაურე მანქანის მსგავსი...

 

დაუცხრომელი ღვინოების მდინარეებსა

და ნარინეს ხმოვან სიცილში,

ლილის წკრიალა სახელსა და

შენი ცოლის მღელვარე ეჭვში

მე მოვცურავდი,

იქმნებოდა რაღაც ჩვენ შორის -

მითიური დინების მსგავსი,

იმ წუთში ისე  შეშლილივით მიყვარდი რადგან...

და  არაფერი  არ მესმოდა.

 

შენი ერთგული, შენი ცოლი - საწყალი ანა...

ეს ამბავი მაშინ შეიტყვე,

როდესაც გზაზე გადარბოდი, გეჩქარებოდა

ბაღიდან სახლში შენი ბიჭის წამოსაყვანად...

როდესაც ისევ  გილოცავდი დაბადების დღეს,

როცა მიყვარდი სიმწვანეში,

ვკბეჩდი შენს მკერდს და

ბოქვენის თმებს ვეფერებოდი...

შენ ყველაფერი იცოდი, ანდა,

მაშინ გაიგე - არაფერი როცა არ დარჩა,

აღარაფერი, არც სამყოფად, არც დასაგეგმად...

შიშველი ფეხით რომ გავადნო თეთრი ფიფქები

წარმოსახვაა სიყვარული მხოლოდ იქნებ და...

 

ვარდების ძვირი თაიგული, 

ვისკი ყლუპებად,

ამ ნაქირავებ,

სხვისი მკვდრებით გატენილ სახლში...

წარმოსახვაა სიყვარული, არ ჩანს...

 

ო, ქალო, შენმა წარმოსახვამ შექმნა ყოველი...

მაგ უცნაური წარმოსახვის სიტყვის კაცუნამ

თუ მეომარმა  - ერთიანად გავთელე ყველა...

ახლა დღეები იწყებიან, არ სრულდებიან,

მეორდებიან, იწყებიან, მერე ისევე...

მოხუცებულთა სახლში

კვდება ქრისტე იესო...

 

სამშობიარო,

ქრისტე აქ არის,

და მარიამთან სწრაფად გამორბის ბებიაქალი,

ხელიდან ჩვილი უვარდება,  ან იოსებს ეს ეჩვენება -

რომ აქ დასრულდნენ მომავალი აღმოჩენები...

ქრისტე თამაშობს ეზოში, ყვირის, დარბის და ხტუნავს,

მე ფეხმძიმე ვარ, ვეღარ ვუძლებ ტკივილებს, ვყვირი  -

- სახლში ამოდი, ამოდი შვილო!

მშობიარობის დრომ  მოუწია,

ახლა უნდა ვშვა ჩემს ოჯახში

რევოლუცია.

 

 

კადრი 1

 

ისმის ბახის რომელიღაც სუიტა, ალბათ,

უკრავს ვიოლონჩელო,

მე ისეთი მშიერი ვარ და ისეთი ფეხმძიმე და ისეთი მრგვალმუცელა,

გამღვიძებია,  გული მტკივა რაღაცნაირად,

შეწუხებული გულის ხმა მესმის...

არა უშავს. ნორმალურია, ვფიქრობ, ღამეა.

 მე ისეთი დამშეული ვარ, ისე ფეხმძიმე,

ვერ გადავტენე ჩემი გული,

ჩემსავ საფეთქელს

უტყვიებო თოფიდან ვესვრი.

 

 

ფრთხილად შევდივარ ოთახში,

სადაც შენ მე მღალატობ

ჩემი ყველაზე ახლობელი მეგობრის დასთან

და ეფერები მის მკერდს,

და შენი სახე ბედნიერი, გაბრწყინებული,

შენ ათავებ ისევ და ისევ.

სისხლი გაჩერდა,

წვრილი გველი...

გალიაში მე - დაბნეული...

რა ლამაზი ხარ

და რა წყეული!

და რამდენადაც შემზარავი, იმდენად სატრფო,

ორმაგად საყვარელი, სამმაგად საყვარელი,

ოთხმაგად და ხუთმაგად,

ყოველ ჯერზე საყვარელი,

შენ საყვარელი იყავი, საყვარელო,

შენი გოგო რომ გავაჩინე

პირველი შვილის სიხარულით თავი დაკარგე,

გააცილე ჩემი ძმა სახლში

და საწოლის ჩემს მონაკვეთში

ჩემი მეზობლის ნათესავი

დილამდე გყავდა...

გიყვარდა.

ჰო, ასე იცის დიდზე დიდმა ბედნიერებამ,

ჩემო პატარა, უთავო ჭაკო...

 

 

კადრი 2

 

ჯერ პრელუდია,

მერე როცა  მთავრდება სიტყვა,

რჩება მხოლოდ სიტყვების ექო..

და ტუჩები იწყებენ სტვენას!

რევოლუციის დასაწყისია?

ცხოვრებას რუხი ფარდასავით -

მარჯვნივ და მარცხნივ,

ერთნაირად ბოლო ერხევა,

ბედნიერება სადღა არის?

ცეცხლს შენთებული ორი  შეშა, ორთა შეხება,

სუნი ხავსის და უღრანი ტყის, ბედნიერება,

სინამდვილე (ალბათ, ვერ ხვდები)....

 

ცხოვრება კედლის სურათია, სადაც მამაშენს კიბო ჭამდა,

მამა მოკვდება, შენი ძმა კი ბინას გაყიდის,

მორიელებთან თანაცხოვრება,

სადაც სიმშვიდეს გიბოჭავდა...

 

მე მჭირდებოდა წითელი პანო

და მივამაგრე წითელი პარკი

ბოლომდე სავსე წითელი ხსოვნით,

სნეულის პირი, აღსავსე ჭლექით,

სისხლს რომ აფურთხებს, სულსაც ასევე...

გადაგაფურთხე,

ვარსებობ...

ბედნიერი ვარ?

მე - ველური, ერთხელაც რომ ვინმემ დამხატოს,

გამამწესოს თავის კედელზე,

მოსვენებას არ დავურღვევდი?

ისევე, როგორც არ მასვენებს ის ყვავილი აივნის ახლოს,

რომ დავივიწყო - ამოვფხიკე თვალის გუგები,

დაე, ისმოდეს პრელუდია,

ჯერ აქ ხარ, გიგრძენ,

სიტყვები სტვენენ

მარტის თვის არფის აივანზე

ამ ტყვიების წუილის სიგრძე....

და რა აზრი აქვს რით ამთავრებ,

წერტილია წერტილი მხოლოდ -

ნიკაპთან ახლოს

თუ მეორე წინადადების

ლოგიკურ ბოლოს...

 

 

კადრი 3

 

ეს საყვარელი, საყვარელი, ეს საყვარელი

შენი სახელი, ერთადერთი მკაფიო რამ, რაც გაგაჩნია,

და გაყინული თითებით ვამსხვრევ თოვლს -  მარადიულ ხსოვნად მაჩნია,

ვსრიალებთ, თოვლი, საინტერესო, უფრო და უფრო, მარადახალი,

არ დნება, ცდილობს უფრო გაბევრდეს, თავისი თავი გადაგვაყაროს,

მოფსმის სურვილის პარალელურად რომ მოსაწყენი იყოს სამყარო,

თოვლში ვფსამთ, მერე ერთ-ორი  ნაბიჯს ვდგამთ,

აღფრთოვანებით ვწვებით, ვხარხარებთ.

 

ვიზრდები, დიდი გამჭვირვალე პეპელა ვხდები,

ბევრი ვარ, არა,  უთვალავი,

ერთ პატარა მუცელში ვსახლობ,

ჩასახუტებლად გავშლი ხელებს...

საოცარია სიყვარული, როცა ხარ ახლოს...

და კიდევ კარგი, რომ საკუთარ დაბადების დღეს

გადავიფიქრე გადახტომა წყალში ხიდიდან,

დავჯექი ბაღში და ლოდინი იმ წუთად ღირდა,

როცა ნარინე გამოივლიდა...

ახლა იმ გრძელი საუბრიდან ერთ სიტყვასაც ვეღარ მოვიტან...

მაგრამ ძალიან კარგად მახსოვს,

რა კარგი იყო, როცა მოვიდა...

 

 

კადრი 4

 

ო, ღმერთო ჩემო,

ორსულად ვარ,

დავორსულდი რევოლუციით!

წავიდეთ, სატრფოვ,

წავაცალოთ ვარდნარს ყვავილი

და მოტოტმანე   მხრებიდანაც მოვწყვიტოთ თავი,

ცარცით ან ნავთით გადავშალოთ გაბედულება,

იუმორი, სიცივე გულში...

რადგანაც ჩვენთან უნდა დარჩეს

ეს მარტოობა,

ამ უსიტყვობის მტანჯველი თოში.

ო, სატრფოვ, სატრფოვ,

ჩემო სატრფოვ!

ერთმანეთთან ვართ ისე ახლოს,

უმწეონი, უარაფრონი, 

სიმამაცით და   სიყვარულით სავსე გვაქვს გული -

და უკაცური კუნძულივით ოკეანის სიღრმეში ლპება...

ამ ოკეანეს თვალწარმტაცი სიმკაცრე შვენის, 

შენი სხეულის, შენი გულის კუნძული ყვავის...

არავის უნდა უნაპირო სიმდიდრე შენი

როდესაც შენი საკუთარი არ გახლავს თავი....

 

და ყველაფერი მაშინ რთულდება,

როცა ხარ ქალი და არასდროს რომ არ სრულდები...

 

ო, სატრფოვ, სატრფოვ, ჩემო სატრფოვ,

ო, სატრფოვ, სატრფოვ, ჩემო სატრფოვ,

შენ იცი, ვინ ვარ!

 

 

ფეხთბანა

 

ახლა საკუთარ თავს არ ვიცნობ,

ნეტავი ვინ ვარ?

გოგო-მეძავი, უკვე ქალი?

ვეღარ ვიხსენებ.

აი, ღვინო, ჩემო ძვირფასო,

და  აი, პური

და ჩემი გული შხამიანი...

მკვდარ სიტყვებს გაფენ ბაგეებზე,

ღამე არის შენი კივილი,

კოღოების ფშვინვით რომ ივსებ,

მოეალერსე ჩემს ბალიშს და ისიც, როგორც  სიამის ფისო,

დაიკნავლებს და ნაიარევ ცხვირს მოგილოკავს,

გთხოვ, მომეფერე. გადამისვი ტუჩებზე თითი,

რომ ბაგეებმა გაგიმხილონ

წყალმცენარეთა წყლისქვეშ სუნთქვის ლამაზი მითი.

სად  იწყებიან ეგ  თვალები, მოდი, მიამბე

საპირისპირო უღრან ტყეში ჩანთქმულ მზერაზე,

იქ  ყოველ ღამით ხმება, ქრება რომელიღაც ხე,

და მომაკვდავი, ბრძენი ხეები

ჩემი ფანჯრის ქვეშ სისხლისაგან იწრიტებიან,

ქარი მოხუცი ქარონია,

გატეხილა ამ გულის ნავი,

(ერთდღეს ალბათ ყველას უმტყუნებს),

სიკვდილზე უფრო ბებერია ეს მოგზაური

და უცნაური ამ მდინარით

ადის და ჩადის,

გაუგებარ სიტყვებს ბურტყუნებს.

ის ზოგჯერ მოდის ჩემთან, სახლში - მდედრი ღვინოა,

მაგარი ღვინო, არ გადასდის ამ ასფალტს ყელში,

მკვდარი გემია, ოკეანემ გადმოარწყია,

და მიტოვებულ ამ ქალაქში

დუმილის ტყვეა, სიტყვა არც კია.

მე არ ვფლობ სიტყვას და ვერ ვამბობ, მხოლოდღა ვხვნეში,

რადგანაც ისე, როგორც მუდამ

ვიცი, რომ კიდევ წახვიდე უნდა,

ერთხელ ბრუნდები -

ბევრჯერ მიდიხარ...

 

ვერგამოთქმული სიტყვების ბინა - სხეული ჩემი,

ამ სახლში ნივთთა არსებობის აზრი ხარ, გჩემობ,

სურათის, წიგნის, მყიფე  ჩრდილის, ისე კი არა,

როცა მიდიხარ, სახლს უტოვებ მტანჯველ იარას

და ყველგან, სადაც აღარა ხარ,  სისხლი თქრიალებს

შენი თითების, ფეხსაცმლის და ტუჩების ნაცვლად...

როცა მიდიხარ, ქარი წყდება

და ყველა კარი ჩემი სახლის

- ჩემი მკლავები -

უშინაარსოდ ირწევიან,

ენატრები, ძვირფასო ჩემო...

 

აი ღვინო, აი პური, აი ჩემი გული, საყვარელო,

მაღალქუსლებზე ავიწიე და ვირწევი ალვის ხესავით

მყრალ ხახაში ჩემი ქალაქის...

მე გამოხრული კბილი ვარ, ჩემო,

მომისროლე, ყოფნა აღარ ღირს

მე ცარიელი მუცელი ვარ - გატენილი კოღოს გუნდებით

საშვილოსნო ვარ - ავადმყოფი სიტყვების საშო,

კაპიტანი ვარ, ყრუ, რომელიც ზღვიდან ბრუნდება

თავის პაწია აივანზე, სადაც აწყობს ნამდვილ ნიჟარებს,

ქარს ენატრება ღია ზღვა და გოგოებს ჟიმავს,

აღარაფერი აღარ მახსოვს,

რა მქვია, ვინ ვარ.

უკბილო პირში დაკლაკნილან გველები - ენა,

გამოფიტული მაქვს ფეხები

და იარებად მაწერია სახელი შენი.

როცა მოვკვდები, დამიბრუნე ჩემი სახელი,

როს აღარავის ხსოვნაში არ ავისახებით

და სიყვარული იდენს როგორც სისხლის მდინარე

ახალდაკლული ფრინველივით  ცხელი,

ცხელი ღვინის და სისხლის სუნი ჰქონდა შენს სხეულს -

ესეც ფინალი...

 

და დუმილს, ბოლო რომ არ ჰქონდა,

ღვინოსავით ყლუპებით ვსვამდით,

სხეულის პური, შენთვის რომ არ მომიზელია,

სხვის საწოლებში გამომიცხვა,

და ჩემი გული, ნორჩი და მწარე,

მუდამ ცივწყალგადავლებული,

ძალა და ნება წასვლისათვის დავტოვე ცაში...

და აი შენი ოცი ვერცხლი და ბოლო კოცნა,

მობილური და გასაღები,

ვადაგასულ ვალდებულებებს,

მაკრატელსა  და სიგარეტებს,

და უამრავ კარს და ფანჯარას

ენა ებმევათ გაშლილ ცაში

მკლავებგაშლილებს

და ძირს ცვივიან.

 

 

უკანასკნელი ობობის მოკვლა -

მარტოობა სრულქმნილი გახდეს,

ყურს ვუგდებ მინას, ვარსკვლავები სტირიან მკვდარ მწერს  -

- სამუდამო სიმშვიდით მძინარს.

ხელების მოჭრა,

და მინდვრებში ქაღალდის სროლა,

ბაგეთა კალმით სიტყვების ძოვა,

გულის ამოთხრა საგულედან,

დასალპობად, გასაფუჭებლად.

საკუთარი პირის ამოჭმა

და ობობის მსუბუქ სხეულზე

წამწამების გვირგვინთა ქსოვა

და ვხედავ, ვხედავ

ისევ ვხედავ, რომ ისევ მელის

ერთი უსრული დღე ვითარცა

27 უგრძესი წელი.

 

სომხურიდან თარგმნეს ასია დარბინიანმა და დიანა ანფიმიადიმ

ლიტერატურული ჟურნალი ახალი საუნჯე
NEWSAUNJE.GE