შავი მაგია


შავი მაგია




მისი მსგავსი

 

გამოველ გარეთ წყეული ალქაჯი

შავ ჰაერს მოვარღვევ, ღამე მაგულადებს,

ბოროტი ზმანებით ზედ გადავალაჯებ

სახლებს, სათითაოდ ჩავაქრობ; კუნაპეტს

თორმეტ თითს მოვურევ და კუპრს დავუმატებ.

ასეთი ქალი ქალს სულაც არ ჰგავს,

მე ვგავარ ამ ქალს.

 

ხის ფუღუროები მოვძებნე ფათურით

ხელის, - ამოვავსე ჩონჩხებით, წიგნებით,

კაბებით, მძივებით; ვარ ასე გართული

მატლებზეე, ელფებზე ზრუნვით; და ვიქნები

მუდამ მარტოსული, შეშლილი ავსული;

არვინ შეიყვარებს ქვეყნად ქალს ამგვარს.

მე ვგავარ ამ ქალს.

 

შენი ავტობუსი მეც დიდხანს მარწევდა,

შიშველ მკლავს ვუქნევდი შორ სოფლებს გზადაგზა;

ელვარე ბილიკებს თავს ვეღარ ვაღწევდი,

თეძოებს მიკბენდა სხივების გიზგიზი,

ახლა მაგ ბორბლების ქვეშ ძვლებს ვატკაცუნებ.

ასეთ ქალს სიკვდილის სირცხვილი არ კლავს.

მე ვგავარ ამ ქალს.

 

ინგლისურიდან თარგმნა ლელა სამნიაშვილმა

 

 

დედ-მამის ცეკვა

 

შენს სილამაზეს თუ მივიღებთ მხედველობაში, 

მაგ შავი ჩექმის და მეომრის ნიშნის რად შიშობ 

დაწვას? რას დგახარ ჯიუტად და რად არ წყვეტ კავშირს 

ომთან? მოგკლავენ და იქცევი გვამად, უჯიშო 

ბიჭო, შენ - გვამად, როცა მე კვლავ ჩვენს ლოგინს ავშლი. 

ო, ჩემო ძმაო, როგორ აგებ კოშკებს ოცნების, 

როცა მე აქ კვლავ სხვების გულთა პყრობით მოვცდები?                           

მოდი, ვიცეკვოთ ძველი ცეკვა, დედ-მამის ცეკვა - 

იმ ზანდუკიდან ,,Ile de France”-ს მარკა რომ ეკრა 

და მამაჩვენის ლონდონური ტყავის ჩემოდნის, 

რომ მოატარეს მსოფლიო და სხვენზე შემოდეს, 

ფსკერიდან კვლავ ის კოსტიუმები ამოვათრიოთ: 

თეთრი პარიკი და სწავლულის რუხი მანტია... 

თუ გახსოვს ჩვენი თამაშების ძველი სამოსი - 

საცოლის - შავი; შავი, შავი, შავი - საქმროსიც? 

 

შენს სილამაზეს თუ მივიღებთ მხედველობაში, 

ტახტზე ცეკვაში გატარებულ გიჟურ საათებს, 

ვყვიროდით: ,,მამა, მამა, მამა!” მე - ძიძის გაშლილ 

კაბაში; შენ - შავ სამოსელში, ბურჟუა მნათე, 

რომელიც ტახტზე განუწყვეტლივ ხტოდა და ხტოდა, 

ძმაო, ბატონო ჯარისკაცო, ხმა რად გითრთოდათ, 

როდესაც წყევლას ჩურჩულებდით დის სათუთ ყურთან? 

ამომიღებდი ჯერ მიზანში და მერე სუნთქვას 

შეიკრავდი და მომახლიდი რაიმე უხამსს - 

,,მიყვარხარ”, ვთქვათ და მოსწყდებოდი უეცრად ოთახს, 

მოეშვებოდი ჯინის ხარბ და უაზრო ხუხვას 

და დავიწყებდით: ,,დედა, დედა” - ძველისძველ მოთქმას: 

ასეთი ცეკვა ბევრი ახსოვს ოთახის კედლებს, 

შენი ხელები ჩემს მკერდზე და... და ასე შემდეგ. 

 

გახსოვს ოქტომბრის ფოთოლცვენა, ჩვენი ქორწილი, 

მე ხის ქოხმახში ჩაკეტილი, ფეხარმოცვლილი? 

ახლა ვზივარ და ვასამარებ ამ სხვენს და მთელს შენს 

სილამაზესაც. თუ მე ვცეკვავ, შენ უბრად აქნევ 

კუთხეში თავს და მერე უბრად იხურავ კარებს. 

შენ ვერ მიხსენებ, ჯარისკაცო, ასეა საქმე! 

ისევ სცნობ ამ სხვენს? თუ ჟამთასვლის ლანჩა აბოტებს 

ძველ მოგონებებს? - ომზე ფიქრობ, ომი გაბოდებს. 

მიდით, ბატონო ჯარისკაცო, ერთხელაც მთხოვეთ 

ცეკვა და მამის ძველი ძაძით გამოიგლოვეთ 

ჩვენი შავბნელი სიყვარული, ერთხელაც სცადეთ. 

რაკი დედ-მამამ მოახერხა - ჩვენც შევძლებთ ამდენს. 

 

 

გულმოწყალება ძუნწისათვის

 

(ჩემს მეგობარს, რუთს, რომელიც განიცდის, რომ აღსარებაზე არ დავდივარ)

 

მე წავიკითხე ეს წერილი, რომელშიც ჯავრობ,

რომ არ ვაბარებ აღსარებას და კიდევ ჯავრობ,

რომ არ მწამს ღმერთი და კონვერტში მზრუნველად ჩადე

თვით შენი ჯვარი,

ძაღლის კბილებნაჭდევი ჯვარი,

ფერგადასული მომცრო ნივთი, სულ ცერის ფარდი,

ხისგან გათლილი, მშვენიერი უეკლო ვარდი -

 

და მე ვლოცულობ მის მკრთალ კვალზე,

იმ რუხ ლაქაზე,

შენს წერილზე რომ დარჩენილა ცხადად და მრთელად...

და სულს მიხუთავს ცოდვები და ვცდილობ, ვირწმუნო

ამ ჯვრის. ვეხები მის თეძოებს, სახის მუქ ხაზებს,

მის ძლიერ კისერს, მის მრუმე თვლემას.

 

შენ მართალი ხარ -

ლამაზია იესო ქრისტე!

როგორც ხორცს - ქონი, მის ძვლებს ფენა ყინული ადევს.

რა უმწეოდ სურს, მომიქციოს თავის მკლავებში,

რარიგ უმწეოდ ჩემი თითი მის სხეულს მისდევს;

და მაინც - ვერა... გჭირდებოდეს, არ ნიშნავს გწამდეს!

 

მთელი დილაა,

რაც დავდივარ ყელზე შებმული

ჯვრით, სულ უბრალო და ხამ ძაფზე რომ ჩამოვკიდე

და მიკაკუნებს გულთან, როგორც ჯერ მუცლად მყოფი

და დაბადების მომლოდინე ნაყოფის გული...

შენი ბარათიც, რუთ, გულთან მიდევს.

 

ჩემო ძვირფასო მეგობარო, მე დავიბადე

ცოდვის სწავლულად და ოსტატად და დავიბადე

მათ მომნანიედ - სულ ესაა ჩემი ლექსებიც:

გულმოწყალება 

ძუნწისათვის;

წყლის მედგრად ნაყვა;

ამსოფლიური სიბეჯითე; სმენა ნემსების. 

 

ინგლისურიდან თარგმნა ანი კოპალიანმა

 

 

მისი კანის ხავსი

 

არაბეთში ახალგაზრდა ქალებს

ხშირად მარხავდნენ გარდაცვლილ მამებთან ერთად,

ქალღმერთებისადმი მსხვერპლშეწირვის ნიშნად.

ჰაროლდ ფელდმანი, „უდაბნოს შვილები“

 

მხოლოდ ერთი იყო მთავარი -

მისი ღიმილი, მასთან შეხება,

მის გვერდით ძილი,

ყოველივე სხვა - წარმავალი.

ერთად დამალვა ნაკეცებში

აბრეშუმივით,

დედის თვალთაგან გარიდება,

ჩვენი დუმილი.

როცა გვშთანთქა ბნელმა ოთახმა,

როგორც ქვაბულმა, პირის ღრუმ ანდა,

მე მაშინ სუნთქვა შევიკარი -

მამა იქ მყავდა.

მისი თითები, მისი კეფა,

მისი კბილები,

თმა ბალახივით ეზრდებოდა,

მე კი ვიწექი მისი კანის ხავსზე უჩუმრად.

მანამდე, სანამ არ შევშინდი. ჩემი დები კი

ვერასოდეს ვერ გაიგებენ,

საკუთარ თავს როგორ გადავცდი,

თითქოსდა ღმერთის გაცურება რომ დავიჩემე,

ვეკვროდი მამას,

ქცეულიყო ქვად მამაჩემი.

 

 

შავი მაგია   

 

როცა ქალი წერს, მეტისმეტად ბევრს გრძნობს ის ქალი,

ექსტაზებს, ტრანსებს, ციურ ნიშნებს და სასწაულებს,

ციკლი, შვილები, კუნძულები არავითარი

თითქოს არ ყოფნის, ეს გლოვა და აურზაურიც

და ბოსტნეულიც არ კმაროდნენ არასდროს თითქოს,

და ვარსკვლავებზე მკითხაობა ქცევია ჩვევად,

მწერალი არსით ჯაშუშია და თვალთვალს ითხოვს,

ჩემო ძვირფასო, ის გოგო მე ვარ.

 

როცა კაცი წერს, მან ყოველთვის ზედმეტი იცის,

ბევრი ქარაგმა და თილისმა. თითქოს არ კმარა

მისთვის შენება და ათასი სიკეთე მიწის,

მანქანების და ხომალდების მთელი სამყარო,

არც სისხლისღვრები არასოდეს გადაამეტებს.

ავეჯისაგან ხეს ქმნის ისევ, თავიდან ხერხავს,

მწერალი, მისი არსებობით, არის თავხედი,

ჩემო ძვირფასო, ის კაცი შენ ხარ.

 

ჩვენ, მოძულეებს საკუთარი არსებობისაც

და იმ ფეხსაცმლის, თუ სამოსის, ირგლივ რომ გვაკრავს,

ჩემო ძვირფასო, ერთმანეთი მაინც ხომ გვიყვარს

და ჩვენს ხელებსაც სილურჯე და სინაზე დაჰკრავს.

ჩვენ გვივსებს თვალებს საშინელი აღსარებები,

თუმც, ვქორწინდებით და შვილები ზიზღით სუნთქავენ,

ჩვენ ვავსებთ სუფრას - არვინაა ხელის მხლებელი,

არავინ რჩება, ვინც წყეულ ხვავს აასუფთავებს.

 

 

ოქროს გასაღები

 

(წიგნიდან „ტრანსფორმაციები“)

 

ამ შემთხვევაში, მთხრობელი მე ვარ -

მე ვარ, შუა ხნის ჯადოქარი,

ჩემს გრძელ მკლავებში გახლართული,

წიგნში ჩარგული,

მზად ვარ, მოგიყვეთ ერთი ამბავი, ან იქნებ, ორიც.

მოვედი, რათა შეგახსენოთ,

რომ გითხრათ ყველას:

ელის, სემუელ, ელეონორ,

ჯეინ, ბრაიან, კურტ და მერიელ,

ვინც კი ახლოს ჩამწკრივებულხართ.

ელის, გახსენებ,

იმ შორეულ ორმოცდათექვსმეტს,

როცა პატარა იყავი და გიკითხავდნენ

ათასგვარ ამბავს,

ან შენ, სემუელ,

ოცდაორ წელს, არც გახსოვს იქნებ,

საღამოს ათზე გაშლიდნენ წიგნებს,

კვამლს როგორ გაჰყვა

ბოროტი მეფე,

რამ დაგავიწყა?

ნუთუ ეს შენ ხარ?

იქნებ, კომაა

ან ზღვის ქვეშ წევხარ?

გთხოვთ ყურადღებას,

ძვირფასებო,

მინდა, ერთი ბიჭი გაგაცნოთ,

იგი თექსმეტი წლისაა და ითხოვს პასუხებს,

იგი ყოველი ჩვენგანია,

შენ გგულისხმობ,

ჩემს თავს ვგულისხმობ,

რადგან არ კმარა, იკითხო ჰესე,

ანდა მოლუსკის წვნიანი ხვრიპო,

უნდა ვეძებოთ პასუხები,

როცა კითხვები ასე გვაწუხებს.

იპოვა ოქროს გასაღები, აი, ამ ბიჭმა,

ახლა კი ელის, რომელი კარი გაიღება.

ბიჭი, მპოვნელი ხუთცენტიანის,

საფულეს ეძებს,

ძუა აქვს მხოლოდ,

იქნებ მერე წააწყდეს არფას.

სწორედ ამიტომ ხელს არ უშვებს ბიჭი გასაღებს,

გამომწყვდეული საიდუმლო ისე ეძახის,

როგორც ძაღლი ზაფხულის ხვატში - ერთადერთ მშველელს.

ბიჭი გასაღებს ატრიალებს.

Presto!

და თურმე ოქროს გასაღები ამ წიგნს განაგებს,

კენტი ზღაპრები - ძმები გრიმების გარდასახვა.

რა გარდასახვა?

რა იქნებოდა, რომ ქაღალდის მომცრო სამაგრი,

უეცრად ისე გაზრდილიყო,

რომ ქცეულიყო ქანდაკებად?

(კი, ასეც ხდება.)

 

ინგლისურიდან თარგმნა სალომე ბენიძემ

 

 

სნეულება სიკვდილისათვის

 

ღმერთი წავიდა. წავიდა ჩემგან.

ისე, თითქოს ზღვა გამოშრა ხორკლიანი ზუმფარასავით.

ისე, თითქოს მზე საერთო საპირფარეშოდ გადაიქცა.

ღმერთი წავიდა. წავიდა ჩემი თითებიდან,

და გადაიქცნენ თითები ქვებად.

ჩემმა სხეულმა გატყავებული ცხვრის ფერდის სახე მიიღო და

უსასოოდ დაწრიალებდა სასაკლაოზე.

 

ვიღაცამ სასოწარკვეთილებაში ფორთოხალი შემომაწოდა,

მაგრამ მე ის ვერ შევჭამე,

რადგან ღმერთი იყო მასში.

ვერ შევეხე ვერაფერს, რაც არ მეკუთვნოდა.

მოვიდა მღვდელი,

და მითხრა, რომ ჰიტლერშიც კი არის ღმერთი.

ვერ დავუჯერე,

რადგან თუკი იქნებოდა ჰიტლერში ღმერთი,

იქნებოდა იგი ჩემშიც.

ჩიტების ჭიკჭიკი არ მესმოდა.

სადღაც გაფრინდნენ.

ვერ ვხედავდი უტყვ ღრუბლებსაც,

ვხედავდი მხოლოდ ჩემი რწმენის პატარა თეთრ თეფშს,

მიმოლეწილს კრატერის პირას.

ვიმეორებდი:

ხელში დავიჭერ რაღაცას-მეთქი.

ხალხი მიწვდიდა ბიბლიებს, ჯვრებს,

ყვითელ ზიზილებს.

მაგრამ მე მათ ვერ ვეკარებოდი,

მე, რომელიც ვიყავი სახლი, განავლით სავსე,

რომელიც ვიყავი შელანძღული საკურთხეველი,

რომელსაც მსურდა ღმერთისაკენ  მეხოხიალა,

თუმც არ შემეძლო არც მოძრაობა, არც ჭამა პურის.

 

საკუთარ თავს ვჭამდი ამიტომ,

ვკბეჩდი და ვჭამდი,

და ცრემლებით თავს ვირეცხავდი.

ტალღას შიშის მოსდევდა ტალღა,

გაუჩერებლად ვყლაპავდი წყლულებს,

და იესო თავზე მადგა და დამყურებდა

და გაიცინა, წასული რომ დამინახა,

თავისი ბაგით ჩემს ბაგეებს შეეხო და

ჩამბერა სული.

 

ჩემო სისხლო და ჩემო ხორცო, ჩემო მოყვასო, - ამოვთქვი მე

და ყვითელი ზიზილები

გვერდით საწოლზე მწოლიარე შეურაცხად ქალს გადავაწოდე.

 

ინგლისურიდან თარგმნა შოთა იათაშვილმა

 

 

ასოების მძვინვარება

 

დილის მაგიდას,

საუზმის თეფშებს გადმოჰყურებენ

ანგელოზივით,

და ცხოველურად სევდიანი

ფრთა შეუკეცავთ

თუმცა კი წუხელ

ბანჯოს უკრავდნენ.

ისევ მოვა დღის ნათელი -

ვეება მზით,

დედა-სატვირთო მანქანებით,

ამომკვეთი ორთქლის ძრავებით.

თუმცა კი წუხელ ასომ

კარგად გაიგნო გზა

შინისაკენ -

რკინასავით გამაგრებულმა -

სცემდა, ურტყამდა მთელი ძალით.

ეს თეატრია.

დღეს კი ნაზია,

პატარა ჩიტი,

ჩვილი ბავშვის ხელივით რბილი.

ქალი - სახლი.

კაცი - სამრეკლო.

თუ ჟიმაობენ - არიან ღმერთი.

თუ შორდებიან - არიან ღმერთი.

თუ ხვრინავენ - არიან ღმერთი.

დილით კი კარაქს გადაუსვამენ

პურის ნაჭერზე.

ძალიან ცოტას ლაპარაკობენ,

რადგან ისევ ღმერთი არიან.

მსოფლიოში ყველა ასო არის ღმერთი -

ქალის ტკბილ სისხლში რომ

იფურჩქნება,

ყვავის, ყვავილობს.

 

 

მზის ჩასვლების მძვინვარება

 

რაღაც

ცივი შემორჩა ჰაერს,

ყინულისა თუ

ფლეგმის აურა.

მთელ დღეს ნაგებ სიცოცხლეს  კი

მზის ჩასვლა შთანთქავს.

იცლება სისხლით ჰორიზონტი,

თითქოს სიცოცხლეს

ცერა თითს უწოვს.

ცერა თითი, ასე პატარა,

ასე წითელი,

თვალს ეფარება.

და მაოცებს მარტოდმარტოს

ეს სიცოცხლე -

თუ - სიზმარი,

რომელშიც ვცხოვრობ.

შემეძლო, ზეცა -

როგორც ვაშლი -

სულ უბრალოდ ჩამეკბიჩა,

მაგრამ სანაცვლოდ

ვკითხავ ვარსკვლავს,

ცაზე პირველი რომ ამოვიდა:

აქ რატომ ვარ?

რატომ ვცხოვრობ მე ამ სახლში?

ვისი ბრალია?

გისმენ,

რას მეტყვი?

 

 

მძვინვარება, როცა ღმერთი ამბობს "ნახვამდის"

 

ერთ დღესაც ცილინდრს

ორი თითით შეეხო იგი

და ოთახიდან

სწრაფად გავიდა,

კამათს მორჩა.

ფეხს ითრევდა

და ბოლო სიტყვად ასე მითხრა:

გარანტიებს არ ვიძლევიო.

ასე დამტოვა,

სრულიად მარტო

და სიბნელეში

ჩემი სვიტერი

ბურთად დავკუჭე

და თან წავიღე

საძინებელში,

თითქოს ამით

ღმერთს სამყოფელი

გამოვუგონე,

მე ხომ ისა ვარ -

მრეცხავი ქალი,

სუფთას რომ გტოვებს,

მაგრამ არა - გაუთოებულს.

გაღვიძებულს

ოქროს ზოდები

შემრჩა ხელში

სვიტერის ნაცვლად.

მე მთელ მსოფლიოს

დავამარცხებდი,

მაგრამ უიღბლო მეცნიერივით

დავკარგე რუკა.

 

 ინგლისურიდან თარგმნა დათო გაბუნიამ

 

 

სიგიჟე

  

მე არ ვარ ზარმაცი.

მე ვარ სულის ამფეტამინზე.

მე, ყოველდღე,

ვბეჭდავ ღმერთს,

ჩემს საბეჭდ მანქანას სწამს მისი.

ვარ ძლიერ სწრაფი, ძალიან მძლავრი,

როგორც მგელი ცოცხალ გულში.

ზარმაცი – არა.

ამბობენ, როცა ზარმაცი ადამიანი

ცას შესცქერის,

ანგელოზები ფანჯრებს კეტავენ.

 

ო, ანგელოზებო,

დატოვეთ სარკმლები ღია,

ისე, რომ შევძლო, გადავწვდე ხელით

და მოვიპარო თითოეული საგანი,

საგნები, რომლებიც მეუბნებიან, რომ ზღვა არ კვდება,

საგნები, რომლებიც მეუბნებიან, რომ ჭუჭყს სწყურია სიცოცხლე,

რომ ქრისტე, რომელმაც იარა ჩემ გამო,

იარა ნამდვილ  მიწაზე

და რომ ეს სიგიჟე,

ფუტკრების მსგავსი, მთელი დილა რომ ნესტრავს გულს,

დატოვებს ანგელოზებს

ღია ფანჯრებთან,

ფართესთან, როგორც ინგლისური აბაზანაა.

 

 

ღმერთები

 

მის სექსტონი წავიდა ღმერთების საძებნად.

მან დაიწყო ცაში ცქერა –

მოლოდინით, რომ დაინახავდა დიდრონ თეთრ ანგელოზს ცისფერი კავით.

 

არავინ.

 

მან კვლავ ჩაიხედა ყველა წაკითხულ წიგნში

და ფურცლებმა მიაფურთხეს პასუხად.

 

არავინ.

 

მან იმოგზაურა უდიდესი პოეტის თაყვანსაცემად

და პოეტმა მიარწყია სახეზე.

 

არავინ.

 

მან ილოცა მსოფლიოს ყველა ტაძარში

და ბევრი შეიტყო კულტურაზე.

 

არავინ.

 

ის გაემგზავრა ატლანტის ოკეანისკენ, წყნარისკენ, ცხადია, ღმერთისთვის...

 

არავინ.

 

ის მივიდა ბუდასთან, ბრაჰმასთან, პირამიდებთან

და იპოვა ვეებერთელა ღია ბარათები.

 

არავინ.

 

მაშინ ის დაბრუნდა საკუთარ სახლში

და სამყაროს ყველა ღმერთი საპირფარეშოში დამწყვდეული აღმოჩნდა.

 

„როგორც იქნა!“ –

წამოიძახა მან

და ჩარაზა კარი.

 

ინგლისურიდან თარგმნა ქეთი გზირიშვილმა

ლიტერატურული ჟურნალი ახალი საუნჯე
NEWSAUNJE.GE