ტათევ  ჩახეანი პოეტი, მთარგმნელი და ვიზუალური არტისტია. დაიბადა 1992 წელს ერევანში, ცხოვრობს და მუშაობს პოლონეთში. ერევნის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლობდა კულტუროლოგიას, შემდეგ სწავლობდა პოლიტოლოგიას და საერთაშორისო ურთიერთობებს ადამ მიცკევიჩის სახელობის უნივერსიტეტში.

2018 წელს ავტორის პირველი კრებული „უპიროვნო (უპასპორტო)“ ნომინირებული იყო პრემიაზე „თავისუფლების ევროპელი პოეტი“, ითარგმნა და გამოიცა პოლონურად. მისი ცალკეული ლექსები თარგმნილია ორ ათეულზე მეტ ენაზე და წარდგენილია ევროპისა და აზიის მთელ რიგ ქვეყნებში.

ტათევ  ჩახეანი სომეხ მკითხველს უზიარებს პოლონური და ირანული თანამედროვე  პოეზიის თარგმანებს, თარგმნილი ჰყავს ისეთი ავტორები, როგორებიც არიან: ვისლავა შიმბორსკა, ჩესლავ მილოში, ადამ ზაგაევსკი, სტანისლავ ბარანჩაკი.

ტათევი ასევე  დაკავებულია ვიზუალური ხელოვნებით, სხვადასხვა პროექტებს ახორციელებს მუსიკოსებთან, მხატვრებთან და რეჟისორებთან.

ტათევ ჩახეანის პოეზია ქართულად პირველად გამოიცა, ასია დარბინიანისა და  დიანა ანფიმიადის თარგმანით, პენ-სომხეთის, პენ-საქართველოს და პენ-ამერიკის ერთობლივი - „Burning Poet“ პროექტის ფარგლებში.

 

 

MIGRANT POINT

 

ევროპავ -

ერთმანეთს რომ სწორად გავუგოთ,

შენი რამდენიმე ენა ვისწავლე,

შენ კი ჩემი გვარის სწორად გამოთქმაც არ გიცდია.

პირველი შეხვედრისას

ბედნიერებისგან  ხმამაღლა გადავიხარხარე

(ჩემი ქვეყნის ხალხივით),

მერე ვიყვირე ტკივილისგან

(ჩვეულებისამებრ),

შენ კი გამაფრთხილე, რომ აქ 22:00-იდან

ნებისმიერი ხმა ხმაურად მიიჩნევა.

ევროპავ -

შენ გამაკვირვე და თავიც გავიკვირვე

თუ როგორ გავხდი შენზე უფრო თეთრი და ქერა,

და რა ხალისით ავაყოლე ხმა შენს მიტინგებს,

მათ წინააღმდეგ, ვინც არ უნდა ამომერჩია...

 

ლურჯი თვალებით, ლურჯი სისხლით, წითელი პასპორტით

შენი ბიჭები ღამეებში

ვნახე სიზმარი შენი,

მაგრამ შენი დილები არასდროს გახდა ჩემი, ევროპავ...

შემიყვარე, მაგრამ ცოლად არ მომიყვანე...

ევროპავ -

ათას ერთი ღამის ზღაპრები მთხოვე,

მაგრამ ზღაპრული ვერაფერი მოვიფიქრე

აფეთქებებით და ომის წამოყვირებებით სავსე

ჩემი ბავშვობიდან.

 

ჩემში მცხოვრები ყველა ბავშვი გაიზარდა...

ჩემში მცხოვრები ყველა ჯარისკაცი დაიღალა, ევროპავ...

ჩემში მყოფი ყველა მოხეტიალე დაიკარგა დაუბრუნებლად...

შენში მოვედი, რათა ერთი წამით არანაირი ვიყო, რათა დავმშვიდდე...

ევროპავ, ჩემი გული ამ ხილულ 56 კილოზეც მძიმეა,

მაგრამ შენს გულს ჩემი გული თუ არ სტკივა,

მაშინ  სხეულსაც ნუ შეიმჩნევ.

 

 

სოფლები გზაზე

 

უბრალოდ მოშორდი აქაურობას.

კითხვებს ნუ უსვამ კედლის ქვეშ მჯდომს,

ქალების ნაოჭებს ყურადღებით ნუ აკვირდები,

კაცების სახლში დაბრუნებას ნუ ელოდები,

არ დაიხარო და  არ მოეფერო ახალშობილს,

არ დაგისველდეს თვალები,

ბოლოს ხელი არ დაუქნიო, გაიღიმო.

ფოტოების გარეშე, მათზე ლექსის უთქმელად

დაუბრუნდი ტურისტულ ავტობუსს,

ჩუმად მიადე შუბლი ცივ ფანჯარას,

ვითომ არ გინახავს,

ვითომ არ გაიხსენებ

და მართლაც ნუ გაიხსენებ.

ნურასდროს.

ნურასდროს ნუ გაიხსენებ.

 

 

სამშობლო: უზღვაო

 

მთებით გარშემორტყმულ ჭაობიან ტბაში

მე და ორი-სამი მილიონი თევზი ვცხოვრობთ.

ბიძები, რომლებმაც ზღვაზე იცოდნენ რამე, დიდი ხანია დაიხოცნენ.

კლდეები არ იძვრიან, შეეგუვნენ.

და სევდა გვიპყრობს დილას,

და სევდა გვიპყრობს შუადღეს,

სანამ მოვა სტუმარი და ერთ სიპ ქვას ისვრის წყალში.

ჩვენ, აღელვებისგან სულშეკრულები, ვფართხალებთ,

ვხტუნავთ ზევით-ქვევით, ყირაზე ვცურავთ,

და ვიწყებთ ცეკვას, გრეხილად-შეკრულად-დაბნეულად,

სპირალურად, ცილინდრულად, ოვალურად.

და სევდა გვიპყრობს საღამოს

და სევდა გვიპყრობს ღამე...

 

თენდება  და ისევ სტუმარს ველით.

 

 

რეტროსპექტივა

 

ნელა ვცხოვრობდით,

რადგან მშვიდობა იყო.

დაკარგული ადრე თუ გვიან იპოვებოდა

და იმდენად უსაფრთხო სივრცე იყო სიცოცხლე,

რომ სახლიდან გამოვდიოდით და  უნებურად ვიკარგებოდით.

ღმერთი კარგ დროს გვახსენდებოდა,

ცუდ დროს, საკუთარ თავებს ვახსენებდით

...და ღმერთს ახსოვდა.

 

ჩვენი ცხოვრება - საათის ისრებს უკან წევდა მოგებული დრო,

ომის გადადება -

საწოლში ზარმაცად ნებივრობის  ფუფუნება იყო,

ცეცხლზე ყავის ნელი მოდუღება,

ყოველ წელს ნაძვის ხეზე ერთი და იგივე სათამაშოს დაკიდება,

ფოტოებზე ჩვენი მამების დაბერება,

ჩვენი გადადებული სიყვარულები,

დაუმთავრებელი წიგნები,

ჩვენი კამათი წვრილმანებზე,

რომელიც ქვეყნის დასალიერი გვეგონა,

ჩვენი ყოფითი ნანგრევები,

რადგან მშვიდობა იყო,

ჩვენ ვკვდებოდით ნელა, რიგრიგობით, წესისამებრ -

უფროსიდან უმცროსამდე,

გულისცემის თანდათანობით დაყრუებით,

კარგად მოწყობილ პალატებში

ღირსეულ ცხოვრებას მორგებულნი.

 

 

მე ვთარგმნი ლექსებს

 

მე ვთარგმნი ლექსებს,

როცა მინდა ვიყო სხვა მე,

რომელიც ლექსებს წერს.

როცა მინდა დიდ ქალაქში დაბადება

რაღაც მნიშვნელოვან მოვლენამდე, შემდეგ, ან განმავლობაში,

როცა მინდა ორმოციანი წლების ამერიკაში ცხოვრება,

შაჰის დროინდელ ირანში,

ბერლინის კედლის მარცხნივ,

მინდა ვიყო კანადაში გაქცეული ებრაელი ბებიის შვილთაშვილი,

ციმბირიდან  დაბრუნებული ბაბუის სახელდარქმეული შვილიშვილი,

როცა მინდა ვიყო შავი, ყვითელი, წითელი ზოლებიანი,

ინგლისურივით ადვილი,

პოლონურივით ხმაურიანი,

უცხო სიტყვების სპარსულივით დინებით გამოთქმა...

...სხვისი პირით თქმა.

მე ვთარგმნი სხვის ტკივილს,

მეორადი გრძნობასავით,

აუკანკალებელი ხელით და ცივი გულით,

რადგან ტკივილი თეორიულად მაინტერესებს,

რადგან ექიმი მინდოდა გამოვსულიყავი...

 მე ვთარგმნი

როცა საერთო ენას ვპოულობ მესთან,

რომელიც წერს.

 

სომხურიდან თარგმნეს ასია დარბინიანმა და დიანა ანფიმიადმა