არაფილოსოფიური ქვა

 

- ქვა თუ იზრდება?_­­

იკითხა მეგობარმა.

პატარა კენჭი დროთა განმავლობაში ლოდად თუ გადაიქცევა?

რა გავლენა აქვს წყლის სტიქიას ანდა ნიადაგს?

ქვა რომ შვა, იმ ქალს ეცოდინება ზუსტი პასუხი -

მუცლად რომ იღო, ის ქვა თუ ეზრდებოდა საშვილოსნოში?

სიზიფესაც ენდობოდა კაცი -

თუ გაიზარდა მისი ლოდი,

მთელი ცხოვრება აღმართ-აღმართ რომ მიათრევდა?

გაჭირვებულიც გვეტყოდა რამეს,

ყოველ ჯერზე­ ქვა აღმართში რომ ეწეოდა.

ან ის ჯიუტი, თავის აგდებულს, თავს რომ უშვერდა.

გულქვას პასუხი იქნებოდა საინტერესო,

ქვა რომ უძგერდა იმ თავის მკერდში.

მკვდრებიც გვეტყოდნენ, რომ შეეძლოთ, საფლავის ქვებზე,

მათ რომ დაუდგეს დარაჯებად სამარადჟამოდ.

გრანიტში გათლილ ძეგლსაც ექნებოდა რამე სათქმელი -

რამხელა იყო, როცა აღმართეს, თუ შეიცვალა?

- ქვა თუ იზრდება?

იკითხა მეგობარმა მოჩვენებითი სერიოზულობით.

- რა-ა?

გულუბრყვილოდ შეეხმიანა სხვა მეგობარი.

პასუხი იყო მყისიერი, მრავალხმიანი:

- ტრაკში ქვაა!

 

 

თევზებს წაართვეს დამხრჩვალის გვამი

 

წყალში დაიხრჩო, ხელოვნურ ტბაში,

ასეთ სიკვდილს არაბუნებრივსაც უწოდებენ.

ტბის ნაპირზე, ვერხვებისა და ტირიფების ჩრდილში, ღელავდა ხალხი:

რატომ შევიდა?

ალბათ ნასვამი თუ იქნებოდა!

იცნობდა ვინმე?

დელფინივით ცურვა სცოდნია!

ვინ იცის, იქნებ, თავი მოიკლა,

ხომ გაგიგიათ, დელფინებიც იკლავენ თავს!

იდგნენ დაზაფრულები და ნაპირიდან ადევნებდნენ თვალს,

როგორ გულმოდგინედ ყვინთავდნენ მაშველები ხელოვნურ ტბაში,

როგორი ხმაურით უჩინარდებოდა წყალში მათი შავი ლასტები,

როგორ ჩნდებოდა ტბის ზედაპირზე ჰაერის მსხვილი ბუშტები,

რომლებსაც დროდადრო იმედგაცრუებული მყვინთავები ამოჰყვებოდნენ ხოლმე,

დამხრჩვალის გვამი კი არა და არ ჩანდა.

თითქოს ვეშაპს გადაეყლაპა იონასავით და უკან ამონთხევას არა ჩქარობდა.

„ალბათ ფსკერზე წყალმცენარეებში თუ გაიხლართა,

ტბის დაშრობა შეიძლება გახდეს საჭირო,

თევზებმა შეჭმა რომ ვერ მოასწრონ“, -

თქვა ნაპირზე გამოსულმა ერთმა მაშველმა,

სხვები კი განაგრძობდნენ დამხრჩვალის ძებნას.

მათ გარშემო გაჩენილი წრიული ტალღები მშვიდად ლოკავდნენ ტბის ნაპირებს.

მზის ჩასვლამ წყალი ისე გააშავა, როგორც ჩაის ერთჯერადმა პაკეტმა მდუღარე ფინჯანი.

„დაღამებამდე უნდა ვიპოვოთ“, -

თქვა კვლავ მაშველმა,

მხარზე მოიგდო თევზის სუნით გაჟღენთილი სველი ბადე და ტბაში დაბრუნდა.

ხალხი ფეხმოუცვლელად იდგა ნაპირზე,

ელოდა სხეულის გვამად ქცევის ბანალურ სასწაულს,

ელოდა, თუმცა არ იცოდა როდის აღსრულდებოდა ეს სასწაული,

არავინ იცოდა, მაშველები დაასწრებდნენ ტბიდან გვამის ამოტანას თუ მზე - ტბაში ჩასვლას.

ბადემ გაამართლა - ამოჰყვა გვამი.

დამძიმებული ნავი ავისმომასაწავებლად გასრიალდა ტბის ზედაპირზე,

ნაპირზე მყოფები ააღელვა და დააფრთხო მკვდრის მოახლოებამ,

უკან დაიხიეს, მაგრამ ცნობისწადილმა შორს არ გაუშვა

და ამ ბრძოლაში საკუთარ თავთან

შეავლეს თვალი ნავის ქიმზე დადებულ მაშველთა ნადავლს -

ბადეში გაბმულ გაშავებულ, სლიპინა გვამს,

რომელიც მთვარის შუქზე ისე ბზინავდა,

როგორც ზღვიდან გამორიყული მკვდარი დელფინი.

 

 

პოვნასა და დაკარგვას შორის

 

როცა ბავშვი ხარ,

გგონია, რომ სამყარო შენს მხარესაა,

ძალიან გიმართლებს,

ხან ფულს პოულობ,

ხან ისეთ ნივთებს, სხვას რომ იოლად გაუცვლი.

პოულობ მეგობრებს, ამხანაგებს.

არაფერი შეედრება ამ სიხარულს,

ამ დროს მხოლოდ „პოვნებისთვის“ ხარ მზად,

დაკარგვა შენს სამყაროში ჯერ არ არსებობს

ეგ მერე მოდის, თანდათანობით, როცა ბერდები,

როცა მეტს ჰკარგავ, ვიდრე პოულობ -

ჰკარგავ გასაღებს, ფულს 

(ისე, ვინმემ ხომ უნდა დაკარგოს, სხვამ რომ იპოვოს),

ჰკარგავ ტელეფონს, ჯანმრთელობას, ადამიანებს

და ამ კანონზომიერებაში არსებითად ვერაფერს შეცვლი.

მახსოვს მოხუცი ქალი შეშლილი სახით,

გრძელ-გრძელ კაბებში ჩაკარგული,

გამოხვეული რაღაც ნაჭრებში,

თავსაფარებიც ეკეთა მუდამ, გრძელი ფართუკიც.

გაუჩერებლად დადიოდა თვალის ცეცებით,

მიწას ჩითავდა, თავს არა სწევდა,

ძირიდან კრეფდა ყველაფერს, რაც ფანჯრებიდან ცვიოდა ქვევით,

წრეზე უვლიდა უბნის ყველა სახლს.

რომ გაივლიდა, თამაშსა ვწყვეტდით, განზე ვდგებოდით,

ბავშვებს გვიბღვერდა და გვაშინებდა,

სულ პოულობდა მუდამ რაღაცას

ხან - სასარგებლოს, ხანაც - უვარგისს.

ფერად სარჭებით დახუნძლული ჰქონდა ფართუკი, კაბის კალთები

და დადიოდა დღის ბოლომდე ასე მორთული.

საზარელი სურვილებით დახუნძლული ნატვრის ხესავით,

ქვეცნობიერად შიში გვქონდა ამ მოხუცი ქალის,

გვეგონა, რომ სწორედ ის იყო „გუდიანი“,

რომელიც მოვიდოდა და წაგიყვანდა,

და ახლა, როცა ბევრი წლისა ხარ

(ყველა წავიდა, მარტოღა დარჩი),

მეტად რწმუნდები,

ფანჯრიდან გადავარდნილ იმ სარჭივით ხარ,

ადრე თუ გვიან დედაბერი ხელს რომ დაავლებს,

თავის ფართუკზე მიუჩენს ადგილს და შორს წაიღებს.

 

 

ბოშა ბროწეულებით

 

მელიქიშვილის გამზირზე

ბოშა ქალს ისე ჩაებღუჯა დამსკდარი ბროწეულები ხელში,

როგორც ჯერ კიდევ მფეთქავი გული კანიბალს.

შავი ჭუჭყიანი თითებიდან წვეთავდა წვენი,

ისეთი წითელი, როგორც სისხლი.

გარს ეხვეოდნენ ბოშა ბავშვები,

კალთებს ახევდნენ, ზედ ახტებოდნენ და

ცდილობდნენ თითებს შორის გამოჟონილი წვენის პირით დაჭერას.

ვერ ეტეოდნენ ტროტუარზე,

დარბოდნენ მქროლავ ავტოებს შორის,

არაფრად აგდებდნენ მძღოლების ყვირილს,

მუხრუჭების ღრჭიალს, სიკვდილის საფრთხეს,

საქმიანი ხალხის მოცდენას,

გზის პირას რომ ჩერდებოდნენ ორიოდ წამით,

სადღაც იქვე კი იდგა ბროწეულის გამყიდველი და გულით ხარობდა,

თან მანტრასავით იმეორებდა მექანიკურად:

ეს „ვარდისფერი გულოშაა“,

ეს - „ყირმიზ-ყაბუხი“,

ადრე სხვა იდგა ამ ადგილას, სხვა ხილსა ჰყიდდა,

ატენელ მოხუცს წინ ედგა სათლი წითელ-ყვითელ ვაშლებით სავსე -

თავისი მოყვანილი მისსავე ბაღში.

იაფად ჰყიდდა, მალე იცლიდა ხელს და მიდიოდა თავის ატენში.

წელს აღარ გამოჩენილა,

არსად მინახავს მზისგან დამწვარი მისი შავი პირ-სახე,

დიდი ხელები, ძლიერი ქედი...

ნეტა, რა მოხდა?

ცუდი მოსავალი თუ მოიწია,

ქალაქში ჩასატანად რომ არ უღირდა.

ან იქნებ ქურდმა გამოიღო მარცხენა ხელი?

არც ღმერთის მაცნე დაგვავიწყდეს, მეხის უფალი,

ისიც ხომ იმკის თავის მოსავალს?

და მომეჩვენა, რომ ბოშა ქალი შუაქალაქში,

ბავშვებში მდგარი, ცისკენ აზიდული ბროწეულებით,

იყო ყველა მებაღის ზრუნვის საგანი,

როგორც სიცოცხლის ხე - ფესვებგადგმული მთელ პლანეტაზე, არახენეში

და სულერთია, ვინ იდგება მელიქიშვილზე -

ბროწეულივით დამტკბარი კაცი თუ ატენელი სხვა ბერიკაცი,

ეს ხე ყოველთვის მოისხმს ნაყოფს და არ გახმება.

 

 

ფოტო წარწერით

 

ძველ ალბომში ნანახი ყველა ფოტო სევდიანია,

ყველა ფოტოს ამჩნევია ტკივილის კვალი,

ყველა ფოტო იმის შეხსენებაა, რომ დროც ვერ ჰკურნავს.

დახედავ ფოტოს და ყველა ჭრილობა წამში გეხსნება,

თუნდაც ეს ფოტო 6X10-ზე, ჩემი პორტრეტი,

მეხუთე კლასში რომ გადამიღეს,

დაფაზე - „ვინ გვასახელებს“ გამოსაკრავად,

მახსოვს, ვახარე დედას,

რომ ფოტოს მთხოვდნენ ფრიადოსნებში გამოსაჩენად.

სულს ძლივს ვითქვამდი სიხარულისგან,

კალთას ვქაჩავდი, უნდა გვეჩქარა,

თავი სიზმარში მეგონა და მაშინებდა გამოღვიძება.

ფოტოგრაფს, მაშინდელი მოდის მიხვედით,

ეცვა მოტკეცილი, ჭრელი პერანგი,

დაბალწელიანი შლაქსი-შარვალი ფართო ქამრით.

ჰქონდა ყანწის ფორმის მსხვილი ულვაში,

და გრძელი, დატალღული თმიდან ჩამოზრდოდა წითური ბაკენბარდები.

დამსვა განათებულ ადგილას

თვითონ შერგო თავი შავი ნაჭრის ქვეშ,

აქ იყურეო, ობიექტივზე მანიშნა ხელით,

ჩიტის გამოფრენაზეც იხუმრა სავალდებულოდ,

ნუ მოძრაობო, კიდევ ერთხელ შემეხმიანა და გადამიღო.

მერე მადლობა გადაგვიხადა და სარდაფიდან ამოგვაცილა.

დედამ კონვერტში ჩაწყობილი ოთხი ფოტოდან ერთი ამოარჩია,

ლამაზად ჩამოაჭრა ზედმეტი ალაგი,

პორტრეტის ქვეშ, თეთრ მინდორზე მიაწერა ჩემი სახელი,

საგულდაგულოდ გამოჰყავდა ყოველი ასო, თითქოს ქარგავდა,

ბევრს იცინოდა, გულით ხარობდა,

... მაგრამ ვერ გავხდი ფრიადოსანი,

ვერ გავამართლე ეს იმედები,

ვეღარ ავედი იმ სანუკვარ, წყეულ დაფაზე,

რაღაც საგანში სხვა ნიშანი გამომაყოლეს

და დარჩა ფოტო წარწერებით, როგორც ბრალდება,

იმ წლებისა და იმედების მოსაგონებლად.

ყველა სხვა ფოტო სადღაც გაქრა, მიმოიფანტა,

ეს კი აქ დარჩა ძველ ალბომში ჩაწებებული,

დარჩა, როგორც მარადიული შეხსენება,

როგორ ვერ გავხდი ფრიადოსანი,

როგორ დამაკლდა ძალიან ცოტა,

როგორ ვერ გავამართლე იმედები,

არ მახსოვს, მისაყვედურეს თუ გამამხნევეს,

მაგრამ რამდენი წელიც უნდა გავიდეს,

რაც უნდა გავაკეთო,

ყველა პერიოდს მოერგება ეს ძველი ფოტო -

როგორ ვერ გავხდი ფრიადოსანი ვერცერთ საქმეში.

რაც უნდა ვაკეთო,

როგორც უნდა აღფრთოვანდნენ ჩემით,

რაც უნდა მაქოს ბედისმწერალმა,

ყველა საქმეში დამაკლდება ძალიან ცოტა,

ვერ გავამართლებ სხვების იმედებს,

როგორც წლების წინ ვერ გავუმართლე საბრალო დედას.