კიბე, რომელსაც დავაკვდები


კიბე, რომელსაც დავაკვდები




 
 
კიბე, რომელსაც დავაკვდები
 
1
დროები, როცა არ გინდივარ, რადგან ცუდად ხარ –
როგორც ნაკლული საფეხურები სადარბაზოს პირქუშ კიბეზე,
რომელზეც ავდივარ; და ბოლო არ უჩანს.
 
2
თუმცა არ ჩანდა ეს შენობა ასე მაღალი,
როცა გარედან ავყურებდი, როცა შესვლა მეკრძალებოდა.
გარედან წლობით ავყურებდი. გარს ვუვლიდი. მისი კედლები,
ყველა აგური მის კედლებში, ყველა ჩრდილი აგურებს შორის
წლიდან წლამდე მუქდებოდა, მტკიცდებოდა, მჭიდროვდებოდა
და მიღვივებდა (თავს მახვევდა) რწმენას (ილუზიას)
სიმშვიდის და დაცულობის; და მისი კარი,
ერთადერთი სადარბაზოს თაღოვანი, ვეება კარი
ზეზეულად ჩამოთვლემილ ცხოველს ჰგავდა, მითიურ ცხოველს –
რამდენიმე მტაცებელი ნადირის და მტაცებელი ფრინველის ნაზავს,
რომელიც ისე დიდხანს თვლემდა, რომ თანდათან გამიქრა შიში
და დავიჯერე, რომ მიმიშვებს, გამატარებს. ხოლო ფანჯრები –
ყველა ფანჯარა მოწმენდილ ცას ირეკლავდა
ზამთარ-ზაფხულ, დარში, ავდარში.
 
3
მაშინ სართულებს არ ვითვლიდი,
მაგრამ არ ჩანდა ეს შენობა ასე მაღალი,
ვიდრე გარედან ავყურებდი, ვიდრე შესვლა მეკრძალებოდა.
ვიდრე მაინც შევბედავდი, ავუყვებოდი
კიბეს, რომელსაც ბოლო არ უჩანს
 
და დროები, როცა ცუდად ხარ,
როცა ჩემთან არ შეგიძლია,
როგორც ნაკლული საფეხურები,
ზოგჯერ ერთმანეთს სახიფათოდ მიეწყობიან –
 
რაც უფრო მაღლა, მით უფრო ხშირად;
 
მით უფრო მეტი, ერთმანეთის მიყოლებით, რაც უფრო მაღლა;
 
რაც უფრო მცირდება
შანსი გადარჩენის,
თუ ფეხი ჩამიცდა.
 
4
გამორჩენილი, ჩავარდნილი საფეხურები –
 
სამ-ოთხ ასეთს, ალბათ მეტსაც, გავწვდები და გადავაბიჯებ,
მაგრამ დროები, როცა კარგი აღარ გახსოვს – ისე ცუდად ხარ,
ზოგჯერ ერთმანეთს დაუნდობლად მიეწყობიან
და მე მივცოცავ, მოაჯირზე გაკიდული, სართულიდან სართულამდე –
და სართულებს ბოლო არ უჩანს.
 
რაც უფრო მაღლა, მით უფრო ბნელა.
ნაკლული საფეხურებიდან დაძრული სიბნელე
შთანთქავს ისედაც სუსტ სინათლეს, შემოღწეულს
სადარბაზოს დამტვერილი ფანჯრებიდან, რომლებიც ალბათ
გარედან ისევ მოწმენდილ ცას ირეკლავენ
ზამთარ-ზაფხულ, დღისით, ღამით,
დარში, ავდარში.
 
5
კატასტროფის წინათგრძნობა
წლობით იდგამდა ფესვებს ჩემს გულში.
 
კატასტროფის წინათგრძნობა
წლების მანძილზე იღრმავებდა ფესვებს ჩემს გულში
 
და თანდათან იქცა ჩვევად,
რომელიც ბევრად მძიმეა და დაუძლეველი,
ვიდრე ნანგრევები, რომელშიც მოვყევი.
 
კატასტროფა უკვე მოხდა,
მე კი, ინერციით, ჯერ კიდევ წინათვგრძნობ.
 
6
კატასტროფა უკვე მოხდა.
მე ვაბიჯებ სამ-ოთხ საფეხურს.
 
კატასტროფა უკვე მოხდა.
მე ვახტები ხუთ-ექვს საფეხურს.
 
კატასტროფა უკვე მოხდა,
მე კი მივცოცავ, მოაჯირზე გაკიდული (ხელისგულები მიტყავდება,
ფეხისწვერებს ძლივს ვაკავებ რიკულებს შორის)
და წინათვგრძნობ: შეიძლება მოხდეს უარესი.
 
შეიძლებოდა (შეიძლება) მომხდარიყო (მოხდეს) უარესი:
საფეხურები სწორედ მაშინ ჩაშლილიყვნენ,
როცა ფეხს ვადგამდი.
 
ან უარესი:
ჩავვარდე და არსად დავეცე,
უსასრულოდ გაგრძელდეს ვარდნა.
 
ან უარესი:
აღარ დარჩეს აღარცერთი საფეხური,
აღარ იყოს მოაჯირი, სართულები, კედლები, ფანჯრები,
მე კი ასვლას განვაგრძობდე –
მე კი ასვლას განვაგრძობდე –
მე კი ასვლას განვაგრძობდე –
 
ან უარესი.
 
 
 
 
 
 
რწმენა. იმედი. სიყვარული
 

The book never discuss the causes of love.

It claims confusion is a necessary good.

It never explains. It only reveals.

 
 
მარკ სტრენდი, The Story of our Lives.
 
1  პირველი სტრიქონები
 
მე ვწერდი ლექსს, რომელშიც გამოჩნდებოდი შენ.
გამოჩნდებოდი პირველსავე სტრიქონებში.
ასეთი იყო ჩანაფიქრი.
პირველივე სტრიქონები არ ილეოდნენ.
პირველსავე სტრიქონებს მოსდევდა
კიდევ უფრო პირველივე სტრიქონები,
რომლებშიც, ვგრძნობდი, გამოჩნდებოდი შენ.
ასეთი იყო ჩანაფიქრიც.
მაგრამ არ ჩანდი.
ცა მერამდენედ მოვღრუბლე და გადავწმინდე,
ხეები და სტრიქონები მერამდენედ გადავაჯგუფე,
მერამდენე ზამთრის ღამე ჩავანაცვლე ზაფხულის დილით
და პირიქით, შენ კი არ ჩანდი.
ყოველი მომდევნო პირველი სტრიქონი
იწყებოდა იმედით და გადამდები აღტაცებით,
რომ სწორედ მასში გაიხსნება ჩანაფიქრი
და გამოჩნდები. მომდევნო სტრიქონებს
ისღა დარჩებათ, აირეკლონ მომწვანო სხივი,
რომელიც, ჩანაფიქრის თანახმად, შემოგყვა
პირველივე სტრიქონებში.
მაგრამ არ ჩანდი.
 
 
2  მომდევნო სტრიქონები
 
ცა ერთხელაც მოვღრუბლე და აღარ გადავწმინდე.
ხეები და შენობები დავაბრუნე ზამთრის ღამეში.
ზამთრის ღამე გაიწელა. მომდევნო სტრიქონებს
(ნაცვლად იმისა, აერეკლათ მომწვანო სხივი, ეზეიმათ შენი სილამაზე)
წილად ერგოთ უმადური, შავი სამუშაო –
აღენუსხათ დაღლილი და სიბერისკენ გადახრილი კაცის განცდები,
ვისაც რცხვენია თავისი დაგვიანებული, ყმაწვილური სიყვარულის
და კიდევ უფრო – მასზე წერის. ვინც დაკარგა ყველაფერი,
რისი დაკარგვაც შეიძლება (წაიკითხე: არ შეიძლება)
და კარგავს იმასაც, რის გამოც დაკარგა.
ვისი ყოფაც (უსახლობა, უფულობა, ჭაღარა, ღიპი,
შერყეული ჯანმრთელობა, მავნე ჩვევები)
უკვე მართლა დაემსგავსა მომდევნო სტრიქონებს
ლექსის, რომელიც პირველსავე სტრიქონებში ასცდა ჩანაფიქრს.
ვინც პერსონაჟად ალბათ კიდეც ივარგებდა (წაიკითხე: ლირიკულ გმირად),
მაგრამ ავტორად – სადიზმია. ვინც თავისთავს ვერც კი დასცინის,
რადგან იმდენი დააშავა ცხოვრებაში, უკვე იცის, ყველა სასჯელი
მრუდე სარკეა და ხაფანგი: ის ყოველთვის ბევრად მძიმეა,
ან ბევრად მსუბუქი, ვიდრე იმსახურებ.
ამ შემთხვევაში, სამწუხაროდ, ბევრად მსუბუქი –
რაც გაცილებით მტანჯველია. მე გავედი ზამთრის ღამეში,
რომ გამომეხმო წყვდიადიდან დამშეული ძაღლების გუნდი
და იქნებ ელდას გაეფანტა დარჩენილი სტრიქონები,
რომლებიც ხრავდნენ ბოლო იმედს ისევე ხარბად,
როგორც ჩემს ხორცს დაძიძგნიდნენ მოთარეშე ღამის ძაღლები.
მაგრამ ძაღლები არსად ჩანდნენ. შორი ყეფაც არ მსმენია, ისე გათენდა.
მე ჩამოვჯექი ბორდიურზე და მალევე შემეშინდა ჩამოძინების.
როცა ადგომა დავაპირე, თავბრუ დამეხვა
და თვალები ამიჭრელდა – აიშალა ბრჭყვიალა მტვერი
და როცა ოდნავ გათანაბრდა, მის ბზინვაში გავარჩიე მომწვანო სხივიც,
რომელიც ისე ლიცლიცებდა, თითქოს არც კი გამქრალიყო –
ისეთივე მსუბუქი და მხიარული, როგორც მაშინ, როგორც წლების წინ –
როცა პირველად შემოაღე ხალხმრავალი ოთახის კარი
და გვიან მივხვდი, რაც ჩამესმა…ან როგორც მაშინ,
როცა ცხოვრობდი ათასობით მოფუსფუსე სამყაროს იქით,
ჩრდილოეთის რომელიღაც მყუდრო ქალაქში
და კარგ დღეებში, თბილ დღეებში, მიდიოდი ჯადოსნურ ტბასთან,
მიგქონდა წიგნი, მგონი პურიც – იხვებისათვის
და მე მათრობდა ეს სურათი: მწვანე წყალი, ლიანები, ზანტი ლივლივი
და შენი ჩუმი, უწონადი ანარეკლი... ან როგორც მაშინ,
როცა თვეობით ჩავყურებდი ნაჩუქარ ბლოკნოტს
(ბოლო გვერდზე მინაწერით: “რომ შეავსებ, დამიბრუნე”)
და ვჩურჩულებდი, “დაგიბრუნებ”,…როგორც იმ ღამით,
როცა მძინარეს რამდენჯერმე აგეტირა, ბოლოს ჩამშვიდდი,
მე კი ვიჯექი იატაკზე, შენს ცუდ სიზმარს თვალს ვარიდებდი
და ზუსტად ვიცოდი, რასაც ვდარაჯობდი.
 
 
3  ბოლო სტრიქონები
 
უბედურებამ აღიარა ჩემი სახელი.
ალბათ წამებით გამოტეხეს.
ვერ ვიჯერებ, რომ ნებით გამცა.
 
ჩვენ გვესმოდა ერთმანეთის:
მე მასზე ვწერდი, ის გვერდს მივლიდა.
მაგრამ მაინც ათქმევინეს ჩემი სახელი
და გამოსძალეს სამხილები:
თუ ვის რწმენას ვაქციე ზურგი,
ვის ცხოვრებას დავადგი თვალი.
 
როცა მეგონა, რომ ამოვთქვი
ყველა ყველაზე მწარე სიტყვა
სასოწარკვეთის, სირცხვილის, გლოვის –
სწორედ მაშინ შეახსენეს თავისი ვალი
და აიძულეს, დავესაჯე.
 
უბედურება მოვიდა ჩემთან.
მე ვიწყებდი ბოლო სტრიქონებს.
უბედურება მოვიდა ჩემთან
დათრგუნული, აღელვებული.
მე ვთქვი, რომ მესმის ყველაფერი,
და ვთქვი: დაიწყე.
 
მან შემიცურა გულში სიტყვა,
თურმე ყველაზე უმწარესი,
რომელზეც არც კი მიფიქრია,
რომლის სიმწარე არც მიეჭვია,
და გაიქცა, გამეცალა – 
ვიდრე გული იფეთქებდა
და ამოხეთქდა ყელში
“გამიხსენე!” 
 
ლიტერატურული ჟურნალი ახალი საუნჯე
NEWSAUNJE.GE