აჰმედ ალ- მულა - თანამედროვე არაბი პოეტი, კრიტიკოსი, კინომოღვაწე და სცენარისტი - დაიბადა 1961 წელს, საუდის არაბეთის ალ-აჰსას რეგიონში. დაამთავრა საუდის არაბეთის სამეფო უნივერსიტეტის ლიტერატურული ფაკულტეტი. ლექსების პირველი კრებული „ჩრდილი იმსხვრევა“ გამოსცა 1995 წელს. არის ათი პოეტური კრებულის ავტორი. წერს პიესებსა და კინოსცენარებს. არის აღმოსავლეთის რეგიონის კულტურული კლუბის სათათბირო საბჭოს წევრი. 2008 წელს დააარსა და დღემდე ხელმძღვანელობს საუდის არაბეთის მოკლემეტრაჟიანი ფილმების კინოფესტივალს, რომელიც გაისად უკვე მეექვსედ ჩატარდება.
საჰაერო ველოსიპედი
როგორც კი იტყვი:
დახუჭე თვალები! -
ზეცა ვეღარ შემოგწვდება,
მიწა ვეღარ მოგეკარება.
საჰაერო
ველოსიპედი
არ გადახარო
შენი სიმძიმით
მარჯვნივ
ან მარცხნივ,
გასწორდი და იხტუნავე ამათ შუაში.
წინადადებას ორ თანაბარ ნაწილად გაჰყოფ,
ზემოთ ხან ერთ ფეხს ააშვერ და ხანაც მეორეს,
და ველოსიპედს ისე უბიძგებ,
თითქოს ერთ სიტყვას მოაყოლებ მეორე სიტყვას.
თითქოს ისინი მაღლდებოდნენ ხვავად ან გროვად,
რომ მეორე მხრის ციცაბოდან
ორ ფრთად
დაეშვან.
ზემოთ ადი,
დაანებე ჰაერს, - მოგხაროს
და აგიტაცოს.
საჰაერო
ველოსიპედი,
ლექსისა კი არ არის,
რომ შედგეს, გაჩერდეს.
ბორბალი ბრუნავს,
გამოაჩენს ხალხსა და ხეებს,
გამოხატავს მუსიკას და სიბნელის წყვდიადს.
ხედი - მთლიანად -
მსუბუქია, დაუძაბავი.
მხოლოდ სული რომ მოითქვა
და კვლავ მოიბრუნო.
საჰაერო
ველოსიპედი,
ურომლისოდაც
დედამიწა ვერ დაიგრაგნება
თავისი თავის ირგვლივ მბრუნავი,
უმიზეზოდ
და ყოველგვარ აზრს მოკლებული.
როგორც შენ ამბობ:
საჰაერო ველოსიპედი
სისხლს ხმაურით უჩუხჩუხებს ყოფიერებას
და მხრებიდან ჩამოგაცლის
სვლასა და დგომას,
სიტყვებსა და იმათ შინაარსს,
ცასა და მიწას,
დროსა და ადგილს,
სადაც მიდიხარ, იმასაც და იქითკენ გზასაც.
მონა თავისი ბატონის სამოსელში
შენი ტანი
არ არის შენი ტანი,
თუკი ისე არ იცნობ, როგორც იმსახურებს..
მანამდე ის არის შენში მცხოვრები უცხო,
დატყვევებული და უკანამობრუნებულხელებდაბორკილი
უუფლებო, გაძევებული და მონადქმნილი...
ის არის უსნეულებო სნეული,
უდანაშაულო პატიმარი,
არის მტერი,
არის მონა თავისივე ბატონის სამოსელში...
თითქოს ის იყოს თვალი აკრძალულის ჩადრს მიღმა,
უჩუმრად რომ დაძრწის, ხედავს სიზმარს და
იკვებება წარმოსახვის გოგონებით...
თითქოსდა იგი ჩამპალია საკუთარ სიმწიფეში.
თითქოსდა სუდარაში გახვეული, შეკრული ცოცხალია,
თითქოსდა მკვდარია, რომელიც დადის უხმაუროდ და არ დასდევს თავის ჩრდილი...
მოიხელთე მისი თვალი პატიოსანი,
ვიდრე ბილიკებზე ფეხით გადათელილ კენჭად იქცეოდეს.
მოიხელთე, ვიდრე დანებდებოდეს და შეეგუებოდეს.
ვიდრე მსხვერპლისა და ზვარაკის სული ჩაუსახლდებოდეს...
ვიდრე ჩაიცვამდეს და შეიმოსებოდეს,
ვიდრე შეინიღბებოდეს და საბურველს ჩამოიფარებდეს...
თავს გამოაცხადებდეს ღვთაებად თავის ტანჯვით
და უკუნითი უკუნისამდე დაშრეტდეს თავის სანთელს...
შენი ტანი
არის იმისათვის, რომ აღმოაჩინო და დაინახო...
რომ შეაკეთო მისკენ ხიდი და მიეახლო...
რომ იქ კმაყოფილი იყო მისით, მისგან თავდახსნილი.
როდესაც აქ შენ თავისუფალი ხარ...
რომ გამოაღო მისი დილეგი
და იმის ღაწვებს ჰაერი მიაგებო.
რომ იქ დაჰკრას მზემ, სადაც ეზრდება ბუმბული...
და რომ ღამემ სახე, მკერდი და ხელები გაუბრწყინოს...
რომ დაითესოს მისი თიხა ღელვითა და რწმენით...
გვალვის გამო აჩქარების გარეშე...
რომ მარტო გამოსული დაინახო ცისქვეშეთში:
ყვიროდეს,
ბღაოდეს,
ხანგრძლივი ჩასუნთქვით იხრჩობოდეს,
იჭიმებოდეს და ყეფდეს,
ზე აღიმართებოდეს, და იჩოქებდეს,
არც აღვირი ჰქონდეს
და არც შემოღობილი...
არასოდეს მომხდარა უწინ
ეს ყოველივე
არასოდეს მომხდარა უწინ,
მწუხარებაში ჯერ არ ჩავვარდნილვართ,
ჩვენ წინ დაეცნენ დღეები,
კიბეზე რომ წაიბორძიკეს
და არავინ იცის,
ვინ ამოვიდა ზედაპირზე.
ეს ყველაფერი
არასოდეს მომხდარა უწინ:
ექო, რომელიც იბურდება;
დღის გროვაზე უძრავად დამხობილი სიცარიელე,
მოჭრილი ხელი
და ქარი, რომელიც ვაკუუმის წასაშლელად იტალღება.
ეს ყველაფერი
არასოდეს მომხდარა უწინ:
ფანჯრები, რომლებიც უგულებელყო ხალხმა
და შემთხვევითობებმა რომ დატვირთეს ზურგსუკან დამალული ხელებით;
კედლები, რომლებმაც გვაცდუნეს მოწამლული სიცილით
და მათი ეშვები ვეღარ შევამჩნიეთ.
თითქოსდა ჟამი არის მტერი, მოსახვევებში რომ ჩაგვსაფრებია,
გვიგებს თავის მახეს,
ხოლო თვითონ ხარხარით გარბის მთათა ვიწროებში.
ეს ყოველივე
მხოლოდ გვეხება
და მერე იმალება,
ისე, თითქოსდა უწინ არასოდეს მომხდარიყოს.
ის, რასაც დავეძებ
დილაადრიან გავუშვი ხელიდან
და მთელი ცხოვრება მის ჩხრეკაში გავატარე.
ხანდახან მას აღვწერ გასაღების ფორმით,
ხანდახან იმ სახელებით ვუხმობ,
რომლებიც არ ესმის.
ხანდახან მარცხნივ გადაგდებულად წარმოვიდგენ,
სწორედ ისე, როგორც საკითხავ სათვალეს ვპოულობ ხოლმე,
ცხვირის გვერდით
რომ მაქვს ჩამოკიდებული.
ხოლო ბევრჯერ
ვაწყდები იმას, რაც სხვას დაუკარგავს
და გვერდით მოვიდებ
და მიკვირს, როგორ დაეძებენ ისინი
ამას, რაც ასე მსუბუქია.
რაც უფრო მიძლიერდება მისი ნდომა,
თვითონ მას მით უფრო ემატება ძალა
ჩემი ყოველი შეუპოვრობის აღსაკვეთად.
ჩემი ხელები წყვდიადში განისწავლნენ
და ამოთხარეს სინათლე,
როგორც სახნისი, რომელიც წინასწარმეტყველებდა...
ერთადერთი თითითაც კი ვხედავდი,
კარის გაღებისა თუ ცეცხლის ანთების
აუცილებლობის გარეშე.
შევეჩეხე ჩემს წადილს
იმ დღეს, როცა დამავიწყდა, რასაც დავეძებდი, -
და ეს სწორედ ის იყო,
რაც ხელიდან
განზრახ
გავუშვი...
ცეცხლი
ის, რასაც ბავშვობა წყალს არქმევდა,
სიჭარმაგეში ცეცხლად გადაიქცა.
ემსგავსა თავსატეხს და
რაც უფრო ჩაუკვირდი,
მით მეტად ჩაიხლართა.
დარწმუნებული იყავ, რომ
შორს იყო
და სხვა მიმართულებით,
მაგრამ იგი საფარში ჩამალული გზვერავდა,
ახლოს იყო და დროს ელოდებოდა,
მალავდა იმას, რაც თქვენ შორის იყო,
და უცდიდა შენს მიახლოებას
ეგებ შემთხვევითობის,
ანდა ზოგჯერ გზის გამრუდების გავლით,
რომელსაც არ ელოდი.
სხეულის მოდუნებით,
არასათანადო ადგილას გადადგმული ნაბიჯით,
მცდარი გადაწყვეტილებით,
და მცირედი წაბორძიკებითაც კი
გარწმუნებს ის ერთადერთი,
რომ ეს ყოველივე შენ წინაშე მანამ აფეთქდება,
სანამ მათ მიაღწევდე.
მზერა დაგიჩლუნგდა
და ვეღარაფერს ხედავ, აჩრდილთა მეტს,
შორიდან რომ სხლტებიან ერთურთის მიყოლებით,
და მოკანკალე ხელით მიმოასწორებ.
ვერ გაიგე,
რომ ისინი შენში ბინადრობენ.
უგულისხმობაში ჭაბუკდები,
და შენს ახლანდელში
ცეცხლოვანი რკალივით იფეთქებ.
ვეძახდი მათ სახელებს...
ბუნდოვანი ჩქამი შემომესმა,
რომლის პატრონიც მე არ დამინახავს.
ეს ხდებოდა ღამით,
და მე მოვუხმობდი სახელებით,
რომ იმედად მომეშველიებინა
მათი მოსვლა.
პირველად ეს მოხდა უდაბნოს ცეცხლის ჩაქრობისას
და მე ეს ცეცხლი თან გავიყოლე
მსუბუქ ნაბიჯებად,
რომელიც ჩემკენ მოემართებოდა
ნელა და არ ბორძიკობდა.
ჩემს ფიქრებს დიდხანს ვწვრთნიდი,
ვიდრე ხელებში სრულად არ მომიმრგვალდა
და გახდა შემძლე იმისა, რომ
ეტვირთა ნაღველი,
ისე რომ არ გაციებულიყო
და არ დაქუცმაცებულიყო.
დავიქანცე
და გამაბეჯითა ჩემი ყველა სურვილის თავმოყრამ
ერთ წინანდადებაში:
მოვიდა, ვინც მეწადა
და ვერ მიპოვა.
ყოველთვის, როცა სიმარტოვე მჭირდა,
ყურს ბილიკის მხარეს ვაბრუნებდი
და მონატრებით თვალდახუჭული
მაგრად ვეჭიდებოდი იმას, ვინც მენატრებოდა.
აი, ისინი
მოდიან
ვუხმობ მათ სახელებით
ცალ-ცალკე
და მიწა იპობა მათგან
მუდამ, როცა კი
ძრწოლა ძლიერდება...
ცხოვრება დაეწიათ...
ერთმანეთისაგან ვერ გაგვირჩევია
ბილიკი და გზა,
თუ არა მხოლოდ
შემდგომად სევდისა.
მივედით და ერთად ჩავვარდით გულისხმაში.
ვჩხრეკთ იმას,
რაც ერთმანეთის მიყოლებით
ჩამოცვივდა.
გვსურს დაბრუნება
თვალდახუჭულთ,
მაგრამ გზა უკვე ბილიკად ქცეულა,
მათი ნაკვალევი ერთმანეთში აგვერია
და ის აღარ დაბრუნებულა
იმ მიზნიდან,
რომლისკენაც ჩვენ მივემართებით...
დავიკარგეთ
ვიწრო გასასვლელებში,
რომლის ნაპრალებიც ღამემ
წამახული ქვებით ამოავსო.
გრძელ სახელებს ჩამოვეკიდეთ
და დაგვიწყდა თოკები...
ჩვენ კი დაბეჟილობებიდან და ჩალურჯებებიდან
ჩამოვიფერთხეთ სევდის ნამცეცები,
რომ ეგებ ეკაშკაშათ.
რა ძალიან გვინდოდა დაბრუნება!
ყოველი ნაბიჯი კი
შლიდა რაღაცა ძალას სიცოცხლისას,
რათა ხელახლა წამოგვეწყო
თავდაპირველი თამაში,
როცა ჩვენს მოცინარ თითებს
ვწყვეტდით წარსულის ხელებიდან,
უგულისხმოდ მყოფნი
ოთხკუთხედთა თავზე,
რომელთაც ვახტებოდით.
და უნებურად ვბორძიკობდით ხაზებზე,
რომლებზე ფეხის დაბიჯებასაც გავურბოდით.
ვხტებოდით და ლამის დავფრინავდით,
ჩვენს ცინცხალ კიდურებს შევყურებდით
და ფრთებს აღვაგზნებდით.
არ დავქანცულვართ,
უგულისხმობა არ დაგვუფლებია,
და არ გადაუვიწყებია ჩვენთვის ნაბიჯთა შინაარსი.
მხრები ჯერ კიდევ არ გვქონია დამძიმებული...
ქვის ერთი ფილიდან მეორეზე ვხტებოდით
უფსკრულის შიშით,
ფეხები გვიკანკალებდა,
გულები გვიცახცახებდნენ
და ბღაოდნენ,
ეს იყო თამაში, რომელშიც გავიწაფეთ,
მაშინ, როცა მამებს ხელიდან ვუსხლტებოდით...
ზოგს ცხოვრება დაეწია
და ღონივრად ამოსდო თავისი ლაგამი,
ბევრი დაეცა,
და ჩვენგან მხოლოდ ცოტანი მოეჭიდნენ ხელებით ჰაერს
და ნაპირი მათ უკანასკნელ ხიდად გადაიქცა.
ჩემს ცხოვრებას ვუბიძგებ წყლისაკენ
ღონე გამომაცალა ჩემმა ცხოვრებამ, როცა ის დავწერე,
ჩემ წინ ყალყზე შედგომა იწყო
და თავთხელი ნაპირისაკენ გაიწია.
ვერანაირმა ხერხმა ვერ მიშველა,
რომელიც მას იქით გამოაბრუნებდა,
სადაც ვეშაპები იბუდებენ
და მოსვენებულნი იმალებიან ოკეანეებში.
ვიტანჯები მისი ყურებით,
როგორ გორავს მწვირეში და
ასუნთქებს ტალახში.
და ყოველ ჯერზე, როცა კი ტალღასთან ერთად
უკან დასაბრუნებლად შეიმართება,
საკუთარ სიკვდილს ითხრის სიტყვებით,
რომლებითაც ვლიცლიცდები
და რომლებიც წარმომთქვამენ.
თანაგრძნობით ვიყვან ხელში
და შინ, კედელზე ვიკიდებ.
ამიტომაც გავურბივარ ზღვის წინაშე დგომას
და ჩემი განვლილი ცხოვრების დაძირვის ყურებას.
და ვფიქრობ ჩემი ცხოვრების დაწერაზე;
ეს კი წინ არის.
რაც კი ხდება,
სრულიად შემთხვევით უცვლის მას გეზს
მეკობრეებისა და მებადურებისაგან,
ყოველი რიფისაგან, წინ რომ მეღობება
ანდა ხომალდისგან, გზას რომ გადამიჭრის.
ვიდრე აჰა, არ დავინახავ მას,
ჩემ წინ რომ იკლაკნება და
ლამის არის, სული ამოუვიდეს,
კვლავ შევძრწუნდები,
და ვუბიძგებ წყლისაკენ,
რათა ოდესმე ისევ შევხვდე,
და ვაიძულებ, გაიქცეს იმ მხრისკენ, სადაც
თვითონაც არ იცის, რა მოხდება.
განმგმირა თავის ისრით,
მოზიდა მშვილდი
და თვალები გულზე მომაბჯინა,
თავი გადმოხარა, ზომავდა მანძილს...
შეირხა ჰაერი ჩვენ შორის
და ერთმანეთს შეხვდა ჩვენი მზერა
და ისე გაჯიუტდა,
როგორც უეცრად გამსხლტარი ქურციკი.
სხეული დაჭიმული აქვს,
თითები მოკაკვული,
აცახცახება გადავადებული,
მაგრამ დგება წამი
და
კიდევ ერთხელ, თვალი რომ მოხუჭა,
დამაგდო,
როდესაც ისროლა ისარი. (ბუნდოვანია ფინალი)
აი, კიდევ ერთხელ
აი, ამ ერთხელაც
ვუბრუნდები წერას,
ასე ვაწამებ ჩემს თავს,
ყოველ ჯერზე,
ჩემს თავს, რომელსაც ჩემივე წინ ვიდებ და ვაიგნორებ,
რათა ის დავწერო მასზე, რაც არ ვიცი...
ჩავლილი წელი
რამდენიმე დღე დარჩა წლის ბოლომდე,
მე კი სულაც არ ვჩქარობ, გამოვაცხადო მისი დასასრული.
ერთ დღეს შეუძლია მთელი ცხოვრება დააკრას ბეჭებზე,
ერთი საათი ცვლის გზის იერსახეს და
სადგურებს შეგვიცვლის...
წუთიც კი
ახერხებს,
სული ამოგვართვას
და ზამთრის მაღალ ხეზე ჩამოკიდოს...
სულაც არა ვჩქარობ,
თასი ავწიო და
ფრთხილად გამოვცალო იგი ყლუპ-ყლუპობით...
მოდი
წამოკრიფე შენი სახის ნამცეცები
და წადი იქით, სადაც გასახლებენ.
მე ვიცი, შენ არ დაგიტოვებია სახლი ისე,
რომ არ ყოფილიყო იგი დაქცეული.
დამალვა უკვე აღარ შემიძლია,
თითით მიმანიშნებ
და რამდენჯერ არად ჩავაგდე მინიშნება,
შესაძლებლობიდან რომ თავზე დამყურებდა,
წავსულვარ ყურადღებით
და შენკენ არც გამომიხედავს...
მერე რაღა?
რომ გზაზე გადამიდგე
და დახატო ბილიკი?
რომ
შენი ქვების ქვეშ
დამიმხო და მიტანჯო სახლეული?
მითხარი,
რა გინდა?
არა ვყოფილვარ შენი ამხანაგი
და ღმერთმანი,
როგორ მაიძულებ
ამ ნანგრევთა ზიდვას?
ეს კანკალი
ეს კანკალი
კვლავ ხელახლა მივლის სხეულში,
საღამო ნოტიოა,
ჰაერი მარილიანი,
თოლიები,
ნავი, რომელიც წყლებმა მიატოვეს...
ეს კანკალი, დიახ,
ბრმა დურგალია,
ხის გაპობის ხმები რომ ჩაესმის.
როგორ დავკარგე გზა შინისაკენ?
მეტისმეტად მოკლედ:
მას შემდეგ, რაც მე იგი მივატოვე,
თვითონაც მიმატოვა:
აღარც კარი აქვს,
აღარც ფანჯარა
და არც საძინებელი...
აღარაფერია,
გარდა
გუგლის რუკაზე
მბჟუტავი წერტილისა...
არაბულიდან თარგმნა გიორგი ლობჟანიძემ
