იაგო ქებურია

 

ცხოვრების ოქტავა

 

I

როცა შემოდგომაზე ტყეს შეხედავ, ის ხანძარი გეგონება.

 

II

როცა ზამთარში ტყეს შეხედავ, თითქოს ის ნახანძრალია,

როგორც გული, საყვარელი ადამიანის დაკარგვის შემდეგ...

 

III

როცა გაზაფხულზე ისევ ტყისკენ გაიხედავ,

ლამაზი ყვავილებით აფეთქებულსა და ნაზი სუნით დახუნძლულს ნახავ,

ის შენს გულს ჰგავს, როცა საყვარელ ადამიანს შეურიგდები...

 

IV

როცა რაღაც მოგენატრება და გახედავ ზაფხულის ტყეს,

რომელსაც ოხშივარი ასდის და დაღლილია,

უცბად გახსენდება, რომ მას შემოდგომაზე ნეკერჩხლისფერი მოედება

და ზამთარში კი დათვივით დაიძინებს...

 

V

როცა არც ზამთარია, არც ზაფხული, არც შემოდგომა და არც გაზაფხული,

ამ დროს, წელიწადის ამ უცნობ სეზონს ჰქვია ―

შვებულება.

და შვებით ამოისუნთქავ წელიწადის დროებით დაღლილი და

მაინც დაიღლები, გახსენდება, რომ დრო კარზე დაგიკაკუნებს...

 

VI

ცვრისფერი ნამი მოედება შენს გულს და ამოიოხრებ.

ტკივილები განისლდებიან და მათ მანქანის შუქი გაჰკვეთს

და გამოტყვრება საიდანღაც სხივი ნათელი

და გაფანტავს დარდებს აბურდულს მზის ერთი სხივი,

თუ გაგიმართლა და მზის სხივმა ცხრავემ გამოსჭვივა,

ჩათვალე, რომ გასხივოსნდი და კეთილი ხარ...

 

VII

ბოლოს ლაღბავშვობაგამოტარებული ნაოჭებს დაითვლი,

რამდენიმე ღერი ჭაღარაც გაგცვივდება და

საბოლოოდ ემგვანები ხეს.

მუხის დამჭკნარ ქერქს მაგონებს ნაოჭი შენი,

ხოლო ჭაღარა, სავარცხელში მიტმასნული, შემოდგომის მუხა მგონია.

ანუ საბოლოოდ რომ ვთქვათ, ადამიანი ჰგავს ხეს,

ან პირიქით, ხე ჰგავს ადამიანს და წელიწადის დრო ერთნაირი აქვთ...

 

VIII

ბოლოს ტკბილსიბერეგამოტარებულს ზამთარი მოგადგება.

შეგაწუხებს სახსრები და მარილები. მუხლები მეხის ხმასავით იხმაურებენ.

შენი მოსმენა არავის მოუნდება,

შვილსაც თავს მოაბეზრებ, რადგან „ნაავადარი ჭადარივით“ სკლეროზი გჭირს.

სიარულიც არ შეგიძლია.

შემოდგომისფერი სითხე გამოჟონავს სხეულიდან.

ბოლოს კი ამ ტყის ხიდან გამოთლილი ძვალშესალაგით

წაგაბრძანებენ ამ ტყისკენ, სადაც შენი ძვლების შესალაგებლად მიწაა გაჭრილი...

 

მეტაფსალმუნი

 

― 1 ―

 

ნეტარ არს კაცი, რომელიც შევიდა

გედის ხმის აზრთა სიმფონიაში.

ნეტარ არს კაცი, ან თუნდაც ქალი,

რომელმაც მოწოვა ნისლი და

თავის გონებაში აქცია აზრად,

მერმე კი მოხარშა, ქაფიც მოუწურა,

წმინდა ქაღალდზე ამოქარგა.

ნეტარ არს კაცი, რომელიც აღიმოსა

ყორნისფერი ცისარტყელით,

რომლის შინაგანი სტრუქტურა 

უფრო რთულია, ვიდრე გარეგანი.

ნეტარ არს ქალი, რომელიც განიძარცვა

მიტკალზე სისხლის გვირგვინისაგან

და ჩაიცვა სიტყვა მოჩუქურთმებული.

ნეტარ არს კაცი, რომელმაც შეიცნო,

ნეტარ არს ქალი, რომელმაც შეიცნო

― პოეზია! რამეთუ იგია ღმერთი,

ხოლო ოლიმპო კი მის გარეშე

მოკვდავი იქნებოდა.

ახლა კი ხელუხლებელია,

რადგან ხელი მოჰკიდა პოეზიამ!

ნეტარ არს სულნი მათნი.

და ვაი მათ, ვინაც გვამია

და არა იცის, რა არის პოეზია!

 

― 2 ―

 

ო, ღმერთო ჩემო, 

გიგალობ მხოლოდ შენ.

ო, ღმერთო ჩემო,

საიდან ამდენი გამძლეობა,

თუმცა ღმერთი ხარ 

და გამძლეობაც შენა ხარ მხოლოდ!

ო, ღმერთო პოეზიავ, 

რამდენ ჭუჭყს უძლებს შენი სხეული,

რამდენი ვინმე დაძრწის შენი სახელით.

ნეტარ ხარ შენ

და გვასწავლე ის, რომ

მარტივით არ ვირწეოდეთ,

ო, პოეზიავ!..

კურთხეულია სახელი შენი,

მაგრამ თასში მთხლეც ხვდება ხოლმე.

მხოლოდ შენს მსმელს ძალუძს

იგი განასხვაოს შენგან,

ო, პოეზიავ!

შენ ნათელი ხარ, მაღალო ღმერთო,

შენ უხორცო ხარ ანუ უგვამო,

მაგრამ შენს სულს ხშირად მოეკრობა

მოკვდავთ ნაგლეჯი, რომელიც ყროლდება.

ო, ღმერთო ჩემო, დიდო პოეზიავ,

განიწმინდე და გაგვწმინდე ჩვენც!

ო, პოეზიავ, მაღალო ღმერთო,

ზევსზე ძლიერო და ცაზე მაღალო!..

 

― 3 ―

 

რაჟამს დასტოვა შენმა დამწაფებელმა

თვისი სხეული და შენ მოგიძღვნა თავი,

აცხონე, რამეთუ შენ ხარ ჭეშმარიტება,

ო, ღმერთო ჩემო, დიდო პოეზიავ!

ვაჲ მათ, ვინც გიხილა და არ შეგიცნო,

რამეთუ უწყალობე შენ მათ და

ვერა მიხვდნენ და არა გცნეს,

ო, ღმერთო ჩემო, დიდო პოეზიავ!

გლეხის სამოსში, დაფლეთილი რომ დაიარებოდი,

მაგრამ მკერდში გიძგერდა ოქრო, 

შემოგაფურთხეს, 

რამეთუ ისინი აფასებენ ყელზე აცმულ ძვირფას თვლებს,

მაგრამ შენს წმინდა თვალებს ვერ გაუსწორეს

თავიანთი მხდალი აზროვნება,

ო, ღმერთო ჩემო, დიდო პოეზიავ!

მაინც კეთილად გაუღიმე,

შენს შემგინებლებს,

რამეთუ შენ ხარ სიკეთე და გულმოწყალება,

ო, ღმერთო ჩემო, დიდო პოეზიავ!..

 

― 4 ―

 

რაჟამს იკითხეს, რა ფერის იყავ,

მიუგე ასე:

მე ფერი არ მაქვს, ვფერდები ისე, 

რაფრადაც აღმიქვამ.

რაჟამს იკითხეს, რა სუნი აგდის,

მიუგე ასე:

მე სუნი არ მაქვს, ვსუნდები მაშინ,

როდესაც შენი გვირილებითა და 

ნარჩენების გადამამუშავებელი

ქარხნის ბოლით სავსე ფილტვები

შემიგრძნობენ და მომანიჭებენ სუნს.

რაჟამს მომიგეს, რა გემო გქონდა,

მივუგე ასე:

იქნებ ვაჟა-ფშაველას გემო აქვს,

ან იქნებ რუსთაველის და გალაკტიონის,

ერთად მოხარშულის და გამოწურულის

მსუყე გემო აქვს-მეთქი.

ესეც არ იკმარეს,

ბოლოს ლია, ბესიკი, აპოლონ, ჯარჯი,

მამუკა, ნიკოლოზ და მრავალი სხვა გადაადნეს,

მერე თავიანთ ტვინში მოგხარშეს და ეს გემოც მოეწონათ,

მაგრამ რაღაც მეტი, უცხო იგრედიენტიო და

თაროდან ჩამოვუღე ელიოტი და უიტმენი, 

თაგორი და ბროდსკი, ბლოკი და ახმატოვა,

ამდენი სხვა და მოეწონათ,

მაგრამ რაღაც მეტიო, ისევ და

ყველა ერთად, ვაჟადან ― ზაალამდე 

ერთად მოვუხარშე და Evrika!

მოეწონათ, მოეწონათ ეს გემო,

მადის აღმძვრელი და სრულყოფილი!

ო, ღმერთო ჩემო, დიდო პოეზიავ!..

 

― 5 ―

ნეტარ არიან, ვინც იციან, ვინა ხარ, რა ხარ.

ცხონდება ისიც, ვინაც ცდილობს ამოგშიფროს, დაფარულო.

დაჭკნება ის ხე და ის ყვავილი,

ვისაც არ შეეხე შენი ტერფებით!..

ყოველი დილა,

ყოველი ზენიტი მზისა,

ყოველი მთვარის გაკაეშნება,

შენით იწყება,

დაფარულო და მიუწვდომელო,

წყალივით ტკბილო,

ქარივით მუსიკალურო,

მაღალო და შეუმჩნევლად ყველგან მყოფო,

ო, ღმერთო ჩემო, დიდო პოეზიავ!..

ქნარს თუ სიმები გაუწყდა მაშინ, აესიმები.

ვიოლინოს თუ გაუტყდა ხემი, აეხემები.

თუ შემოდგომას არა ჰყავს ხე, შეეხეები.

თუ ადამიანს უწყალობე და ვერ გიხილა,

მეასე შანსსაც მისცემ და გულზე აეკონები.

მაგრამ ვერ გნახა თუ,

სამუდამოდ ჩამოეცლები

და მის სიცოცხლეს ერქმევა მხოლოდ

ქვიშის ჩამოცრა ერთი ბოლოდან მეორის თავში!