(ინტერნეტ-დიალოგი შოთა იათაშვილთან. 11 აგვისტო, 2018 წელი)
შოთა იათაშვილი: ფიოდორ, მე ჩავიხედე შენს ბიოგრაფიაში, და ისე გამოდის, რომ სანამ სრულწლოვანი გახდებოდი, ცხოვრობდი საბჭოთა კავშირში, გახდი თუ არა, წახვედი ევროპაში, დანიაში და საბჭოთა კავშირიც დაიშალა. შეგიძლია, გაიხსენო, როგორი იყავი მაშინ, როგორ ყალიბდებოდი როგორც პიროვნება და როგორც პოეტი?
ფიოდორ სვაროვსკი: მე 19 წლის წავედი ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირიდან, 1990-ში. სამწუხაროდ, საკმაოდ ბრიყვი და დაუნდობელი ადამიანი ვიყავი. თუმცა პოეზიით 16 წლის ასაკში დავინტერესდი. სერიოზულად ვუდგებოდი, ვკითხულობდი, ცოტ-ცოტას ვწერდი, დღე არ გავიდოდა უამისოდ. მოსკოვის ბოჰემურ წრეში სხვადასხვანაირ ადამიანებთან ვურთიერთობდი. რამდენიმე მათგანი დღემდე ჩემს მეგობრად დარჩა. რაც შეეხება ფორმირებას, ჩემზე ძლიერად იმოქმედა ამერიკულმა ლიტერატურამ, და ალბათ ინგლისურმაც.
შ. ი. და დანიაში ეს როგორ გაგრძელდა? ბოჰემური წრე ალბათ გაქრა. ეძებდი იქაც რაღაც მსგავსს?
ფ. ს. დანიაში თითქოს ისეთივე ადამიანები იყვნენ, მაგრამ სულ სხვანაირად იქცეოდნენ. იქ არავითარი წრე არ მყოლია. მყავდა მეგობარი პაშა ხიხუსი, ვისთან ერთადაც წავედი დანიაში. იყვნენ ადამიანები ემიგრაციიდან და ლტოლვილთა ბანაკებიდან, და ჩემში ინტროვერტმა დაიწყო გაღვიძება. 6-7 წელი ლექსი აღარ დამიწერია. რუსულ სიტყვიერებაში წერის მეთოდები არ მაკმაყოფილებდა. შეუძლებელი იყო იმის გამოთქმა, რაც მინდოდა მეთქვა. მაშინ რუსული პოეზია ძალიან კონსერვატორული და შტამპებით სავსე იყო. ეს შტამპები სულ საიდანღაც მოცოცავდნენ. ის მეტწილად არა რეალურ მხატვრულ გამონათქვამზე იყო დაფუძნებული, არამედ იმის მცდელობაზე, რომ რაღაც კულტურული, გამოგონილი სურათხატების შესატყვისი ყოფილიყო. ერთი სიტყვით, ეს არ იყო თავისუფალი ენა. და წერის სურვილიც გამიქრო.
შ. ი. კი, მაგრამ შენ მაშინ კარგად იცოდი, რა ხდებოდა ახალ რუსულ პოეზიაში? ანუ არა მეინსტრიმი, არამედ ის, რაც არც ისე კარგად ჩანდა.
ფ. ს. 80-იანების მეინსტრიმი რა არის, ბროდსკი?
შ. ი. ალბათ, და ამიტომ არა ბროდსკი, არამედ მაგალითად, მოსკოვური კონცეპტუალიზმი, პრიგოვი. ის ხომ სწორედ ამ კულტურული, გამოგონილი სურათხატების დანგრევას ცდილობდა.
ფ. ს. მას ბევრი ეჭვის თვალით უყურებდა. უმრავლესობაც კი. პეტერბურგში საერთოდ ვერ იღებდნენ. მხოლოდ მოსკოვის გარკვეული წრეებისთვის იყო “მაგარი”. მე მას ძალიან ვაფასებდი. საერთოდ, მე მეჩვენება, რომ პრიგოვი - ეს ახალი “ჩვენი ყველაფერია”.
შ. ი. ამიტომაც გკითხე. ანუ თუკი იცოდი ასეთი ავტორები, იმპულსს არ გაძლევდნენ?
ფ. ს. მაძლევდნენ, მაგრამ მე გამოყენების უნარი არ მქონდა. და კონცეპტუალური ლექსების წერაც არ მინდოდა.
შ. ი. გასაგებია. ანუ 6-7 წელიწადი გაჩერებული იყავი და რაღაცას ელოდი, აკვირდებოდი. და დანიაში ცხოვრების მთელი პერიოდი ასეთია.
ფ. ს. 1990-დან 1997-მდე ვიყავი დანიაში. 96-ში ვცადე რაღაც დამეწერა, მაგრამ ეს მაინც ის არ იყო, რაც მინდოდა.
შ. ი. ანუ მაინც გამოდის, რომ დანია შენთვის შემოქმედებითი პერიოდი არ ყოფილა. შეიძლება უბრალოდ მაშინ ცხოვრებას სწავლობდი, აკვირდებოდი მას, იზრდებოდი.
ფ. ს. ჰო, ასე იყო. მარტო ცხოვრება ვისწავლე, და იმ ადამიანების მიღება, გაგება, რომლებიც მოსკოვურ ცხოვრებაში ვერანაირად ვერ გადამეყრებოდნენ.
შ. ი. მოსკოვურ პერიოდზე შენ თქვი, რომ მაშინ “საკმაოდ ბრიყვი და დაუნდობელი ადამიანი იყავი.” ალბათ პირველ რიგში ეს შეიცვალა შენში, არა?
ფ. ს. კი. დანიაში, საერთოდ, მე მართლმადიდებელი გავხდი. დავიღალე შინაგანი ძრწოლებით, უმსგავსობებით. დავიწყე რწმენის ძიება, ისეთის, რომელიც ფილოსოფიურად დამაჯერებდა საკუთარ სიმართლეში. ერთხელ ისე მოხდა, რომ წმინდა პავლეს წერილის კითხვას შევუდექი. იქ კი სიყვარულსა და მარადიულ სიცოცხლეზეა ლაპარაკი. მანამდე ეს არავის შემოეთავაზებინა. მე ბუნებით მჭვრეტელი ადამიანი ვარ და სიამოვნებები მიყვარს. ქრისტიანობა კი სწორედ ასეთებისთვისაა.
შ. ი. ჭვრეტა კი, მაგრამ სიამოვნებები?
ფ. ს. რა თქმა უნდა. მარადიული ცხოვრება სიყვარულში, გაღმერთებაში. მაქსიმალური კაიფი.
შ. ი. ანუ სიამოვნება, მაგრამ არა ჰედონიზმი?
ფ. ს. ჰედონიზმი უხეშია. ის თავს გაბეზრებს და თან გიმონებს. არადა, ამავე დროს, თავისუფალიც გინდა იყო.
შ. ი. შენ ახლაც ასეთი ხარ?
ფ. ს. ცხადია. ანუ მე ეს ყველაფერი მინდა და მწამს, რომ შესაძლებელია.
შ. ი. კეთილი. დავუბრუნდეთ ისევ პოეზიას. როგორ დაიწყე შენი ენის, შენი თემების მოძიება?
ფ. ს. პროზის კითხვით და ფილმების ყურებით რაღაცნაირად მივხვდი, რომ მთავარი პრობლემა, რაც მე ლექსებში ხელს მიშლის - ავტორია. ავტორი ლექსებში ჯიუტად ყველგანაა და აუფერულებს სურათხატებს. საგნები თავისთავად ლამაზები და მრავალმნიშვნელიანები არიან, მაგრამ ავტორის პირში ისინი ორგანზომილებიან სურათებად გადაიქცევიან ხოლმე. მე მივხვდი, რომ საჭიროა შევეცადო, მაქსიმალურად მოვაშორო ავტორი ტექსტს. ავტორი, გმირი და სურათხატები მუდამ ერთმანეთთან კავშირში არიან, მაგრამ შესაძლებელია თავი ისე მოაჩვენო მკითხველს, რომ შენ ოთახიდან გახვედი და ყველაფერი, რაც იქ ხდება, უშენოდ ხდება. პრინციპში, იდეალური ავტორი ხომ ღმერთია, ის კი არაფერში არ ერევა, სანამ არ დაუძახებენ.
შ. ი. ანუ ბროდსკი ამბობდა “არ გახვიდე ოთახიდან”, შენ კი ამბობდი: “გადი ოთახიდან”.
ფ. ს. ასე გამოდის. 2000 წელს ჩემი ახალი ლექსები გამოჩნდა, და ისინი უკვე აბსოლუტურად სხვა შინაარსის იყო. მაშინ, დასაწყისში, ავტორის არყოფნის ეფექტის შესაქმნელად გამოვიყენე მასალა ფანტასტიკიდან, სერიალებიდან.
შ. ი. შენ ეს ჟანრები ისედაც გიყვარდა თუ უბრალოდ მიხვდი, რომ საჭიროა ამ სამყაროს ლექსებში შეტანა?
ფ. ს. ბავშვობაში ვკითხულობდი ფანტასტიკას. არ ვიცი, მიყვარდა თუ არა. იმ მომენტისთვის ალბათ ასე, 15 წელი იყო, რაც წაკითხული აღარ მქონდა. მომეჩვენა, რომ ეს პირობითი და ძალიან ნაცნობი სამყაროა, რომელსაც შეიძლება მიუდგე ირონიითაც და მის გარეშეც. მე მიყვარს ამბივალენტურობა.
შ. ი. შენს ლექსებში ეს ყველაფერი ხშირად ინფანტილურ სახესაც იღებს. ეს თავისთავდ ხდება? ანუ, როცა პოეზია ამ მასალას გადაამუშავებს, თავისთავად იღებ ასეთ პროდუქტს თუ შენ განზრახ აკეთებ ამას?
ფ. ს. თუ შენ პრიმიტიულ “რაიოშნიკს”(1) გულისხმობ, კი, ეს ხერხია.
-
Раёшник - რუსული ხალხური ლექსის ფორმა, ჯვარედინი რითმებით და არცთუ იშვიათად “თეთრი ლექსის” ელემენტებით. იწერებოდა თოჯინების თეატრებისთვის, ბალაგანებისთვის. ხშირად ითხზვებოდა იმპროვიზებულად.
შ. ი. ისე, შენს ლექსებს ბავშვები კითხულობენ?
ფ. ს. კი, კითხულობენ. საერთოდ, თუკი მე მართლა პოპულარული ვარ, სამწუხაროდ, მხოლოდ მოსწავლეებსა და პირველკურსელებს შორის. ანუ არა იმდენად ბავშვებს, არამედ უფრო მოზარდებს შორის. “ფან-კლუბიც” კი არსებობს ჩემი. ლექსის ამ ფორმამ ჩემზე ცუდად იხუმრა. ადამიანები, რომლებიც პოეზიაში ვერ ერკვევიან და მუდამ რაღაც გულისამაჩუყებელს და ნაივურს ეძებენ, ჩემს ლექსებს ერთი სულის მოთქმით კითხულობენ. არის ერთი ლექსი, რომელიც ჩემთვის უკვე წყევლასავითაა. “მე მითხრეს” ჰქვია. გოგონები მას ინტერნეტში გაუთავებლად დებენ, რათა თავი მოისევდიანონ ხოლმე.
შ. ი. ლიტერატურულ წრეებში ამ მომენტს იმის სათქმელად ხომ არ იყენებენ, რომ შენ ”არასერიოზული ავტორი” ხარ?
ფ. ს. არაა გამორიცხული. მაინცდამაინც არ ვადევნებ თვალყურს, რას ამბობენ ჩემზე. ისე, ჟურნალები ახლა აღარც მბეჭდავენ. ბოლო წიგნი 2015 წელს გამოვეცი და იქაც ათი წლის წინანდელი ლექსებია შესული. მგონი, უბრალოდ, თავი მოვაბეზრე ყველას. ბოლო პერიოდში უფრო ხშირად ჩემი ინგლისური თარგმანები იბეჭდებოდა აშშ-ში. პრინციპში, რუსეთში ორი სერიოზული გამომცემლობაა, რომელიც პოეზიას ბეჭდავს, მაგრამ ისინი უფრო ახალგაზრდების გაქაჩვას ცდილობენ. სწორიცაა, მათ გარეშე სულმთლად მოსაწყენი გახდება პოეტური ცხოვრება. მე კი უკვე რაღა ახალგაზრდობა ვარ.
შ. ი. შენს ბოლო პერიოდის ლექსებზე მითხარი ორი სიტყვა. რა შეგეცვალა ესთეტიკაში...
ფ. ს. არცთუ ისე ცოტა დავწერე ჩერნოგორიაში. ალბათ უფრო ნატიფად დავიწყე იმის გაგება, თუ რას ნიშნავს ავტორის დაუსწრებლობა. აღმოჩნდა, რომ შეიძლება ესწრებოდე კიდეც, მაგრამ ეს უნდა იკითხებოდეს, როგორც ხერხი. ერთგვარი ფსევდოლირიკა გამოდის: ავტორს საკუთარი თავი გამოჰყავს როგორც ავტორი, რომელიც ლირიკულ გმირში არსებობს. ანუ არსებობს ავტორის ნიღაბიც. პრინციპში, ინტუიციურად ამ ხერხს მე ადრეც ვიყენებდი.
შ. ი. ჩემი აზრით, ეს ყველაფერი, ”ახალი ეპოსი”, ფსევდოლირიკა, ბრეხტის გაუცხოებაა. გაცნობიერებულად თუ გაუცნობიერებლად შენი პოეტიკა თეორიულად ამ ბაზისზე დგას.
ფ. ს. ალბათ ასეცაა. თუმცა ბრეხტი ჩემთვის პირობითია, თუ მის ნაწარმოებებს ვიგულისხმებთ. ისე. ხერხს კი მსგავსს იყენებდა. მთელი ეს ექსკურსები უცხო ადამიანის უცნობ ცხოვრებაში, ფართო მასებისთვის ნაკლებად ცნობილ ქვეყნებში... მაგრამ ჩემთვის ეს თვითგაუცხოება ინსტრუმენტია საგნების მრავალმნიშვნელობის საჩვენებლად. არ ვიცი, ასეა თუ არა ბრეხტთან... თუ რუსულ პოეზიას მივუბრუნდებით, მე მაინც კონცეპტუალისტებიდან მოვდივარ, ლიმონოვის ადრინდელი ლექსებიდან, იქიდან, ლეონიდ შვაბი და ანატოლი გავრილოვი რომ ეძებდნენ.
შ. ი. რა მინდა გკითხო, ის 16 ავტორი, რომელიც “ახალი ეპოსის” გამოცემაში შეიტანეთ შენ და არსენ როვინსკიმ, თვლის, რომ ამ მიმართულებას ასე თუ ისე მიეკუთვნება? პრეტენზიები არ ჰქონიათ?
ფ. ს. არ მსმენია საყვედურები. თუმცა, ცხადია, პოეტიკა ყველასთან იცვლება, ვითარდება. იქ შესული ავტორებიდან უმრავლესობა უფრო კონსერვატიულ მიდგომებს მიუბრუნდა. ალბათ ასაკის მომენტია. და თანაც, როცა ადამიანი წარმატებულია, როცა ცნობადი ფიგურა ხდება, ის მკითხველთან თამაშს იწყებს. რუსულენოვანი მკითხველი კი უკიდურესად კონსერვატიულია. დღემდე ბევრი ვერლიბრს უბრალოდ იმ ფორმალური ნიშნის გამო არ თვლის ლექსად, რომ მასში რითმა არ არის. ამიტომ ყველაზე პოპულარული ავტორები, თუ შეიძლება ასე ითქვას, ”რეტროს” სტილში წერენ.
შ. ი. და მიზეზი ენაშია, რომელიც მუდამ გარითმვისკენ გექაჩება?
ფ. ს. არა, ენა არ გექაჩება. მიზეზი კულტურის დონესა და ხალხის რაოდენობაშია. უბრალოდ, მე-20 საუკუნის რუსულ პოეზიაში ჩამოყალიბდა რაღაც გაგებები, რომ ლიტერატურა აი, ესაა, და არა ის. ეს გაგებები ინტუიციურია, მაგრამ საკმაოდ მყარია. ამასთანავე ადამიანების უმრავლესობა საკუთარ თავს ინტელექტუალად თვლის, არადა ისინი საკმაოდ შეზღუდულები არიან თავიანთ შეხედულებებში, არა აქვთ საკმაო ინფორმაცია სამყაროს, კულტურის, ხელოვნების შესახებ, ერთი სიტყვით, ცოტა რამ იციან.
რა თქმა უნდა, ყოველ ენას თავისი სპეციფიკა აქვს. მაგრამ საქმე რითმაში და სხვა ხერხებში კი არაა, არამედ გამოთქმაში. რუსული გამოთქმა კი, როგორც უკვე აღვნიშნე, საკმაოდ შეზღუდულია.
შ. ი. საინტერესოა. არადა, როცა პუშკინს კითხულობ, თითქოს არაა ასე. როცა ბროდსკის კითხულობ, ხვდები, რომ სულ რაღაც ტრიუკებს იგონებს, რათა ამ შეზღუდულობისგან გათავისუფლდეს. ახლა დავფიქრდი ამაზე.
ფ. ს. ვერცხლის საუკუნის მემკვიდრეობაზე თუ ვილაპარაკებთ, გუმილიოვის გარდა, რომელიც გააზრებულად მანიპულირებდა სხვადასხვა ხერხებით, ყველა დანარჩენი საკუთარ არსებობას სიდიადის პრიზმიდან ხედავდა. ბროდსკიც ამ პრიზმიდან ხედავს საკუთარ თავს, როგორც, სხვათა შორის, რუსეთსაც - როგორც იმპერიას. მხოლოდ ლიანოზოვოს სკოლის (2) პოეტებმა დაიწყეს ამ ყველაფრის სხვანაირად ასახვა. მაგრამ ეს მეორე უკიდურესობა იყო - მაქსიმალური ვულგარიზაცია.
-
ლიანოზოვოს სკოლა - პოეტების და მხატვრების ჯგუფი, რომელიც 1950-70-იან წლებში იკრიბებოდა მოსკოვის გარეუბანში, ლიანოზოვოს სადგურთან არსებულ ქოხში. მათ შორის იყვნენ პოეტები: ჰენრიხ საპგირი, იგორ ხოლინი, იან სატუნოვსკი, ვსევოლოდ ნეკრასოვი, ედუარდ ლიმონოვი და სხვები.
აი, პრიგოვი და რუბინშტეინი კი აქედან გამოძვრნენ. პრიგოვმა მშვენივრად მოიფიქრა - მთელი ეს სიდიადე პიროვნულ ახირებებს მიაწერა. მასთან ლექსებში ნებისმიერი “მე” გიჟის ბოდვაა, განდიდების მანიაა. და ისედაც, მთელი რუსეთი ხომ განდიდების მანიაა. ერთი სიტყვით, თუ სიდიადე და რითმა არაა - პოპულარული და გაყიდვადი ავტორი ვერ გახდები. თუმცა არის სხვა მოთხოვნებიც. მაგალითად, წერო ეგზისტენციალურ ძრწოლაზე და მძიმე ხვედრზე, სიყვარულზე, ამ სიტყვის ყველაზე პირდაპირი მნიშვნელობით... ღმერთო ჩემო, სანამ ჩვენ ამ ყველაფერზე ვლაპარაკობთ, აქ მიწისძვრა დაიწყო. საწოლი გაქანდა.
შ. ი. იმედია, ჭერი თავზე არ ჩამოგენგრევა.
ფ. ს. არა, ალბათ ასე ოთხი ბალი იქნება. ჩემი სახლი კი მყარია, ალბათ შვიდ ბალს გაუძლებს.
შ. ი. ეს, მგონი, იმის ნიშანი იყო, რომ მოვრჩეთ საუბარს.
ფ. ს. როგორც შენ იტყვი...
შ. ი. ისე, რას ფიქრობ, რამდენი ბალია შენი პოეზია?
ფ. ს. ჰე-ჰე! არ ვიცი. ძნელია საკუთარის შეფასება. რაღაც გამოგდის, რაღაც არა - როგორც ყველას.
შ. ი. და საერთოდ, მსოფლიო პოეზიაში? ყველაზე ძლიერი მიწისძვრა შენში ვინ გამოიწვია?
ფ. ს. ახალგაზრდობაში ბლოკმა, მაიაკოვსკიმ, ბიტნიკებმა. 80-იანების ბოლოს ბროდსკიმ, პრიგოვმა, რუბინშტეინმა, ლიმონოვმა... რაც არ უნდა უცნაური იყოს, მოზარდობისას გრებენშჩიკოვმა იმოქმედა ძალიან. მაშინ არ ვიცოდი, არადა ის ბევრი ავტორის და კულტურის ტრანსლატორი იყო. მერე ლიანოზოვოელებმა. ჰო, კიდევ ჩარლზ სიმიკმა. გუმილიოვმა, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც წავიკითხე, თუ რას წერდა პოეზიაზე. მაიაკოვსკიმ. ალბათ ძირითადად მის გამო მომინდა წერა დამეწყო.
შ. ი. არ შემიძლია, რომ არ გკითხო: რატომ წახვედი მეორედ რუსეთიდან?
ფ. ს. მე დანიიდან დაბრუნების მერეც, მაშინვე წავიდოდი ისევ, მაგრამ მაშინ რთული იყო. თანაც ისე ჩანდა, რომ რუსეთს მომავალი აქვს. არადა, როგორც კი დავბრუნდი, ეგრევე არ მომეწონა. რუსეთში ცხოვრება სრულიად შეუძლებელია. მთელი ძალ-ღონე სისულელეში იხარჯება, სულ ცდილობ, გადარჩე. არადა, თან ისე უნდა მოიქცე, თითქოს სხვანაირი ხარ, ხალისიანი, აქტიური... მოკლედ, თითქმის 20 წელი ასეთად ვაჩვენებდი თავს ირგვლივ მყოფებს. ვცდილობდი. და სტრესებისგან გავლოთდი. ციროზი, საავადმყოფოები, სახსრების გართულებები, ფეხზე ვენების ანთებითი პროცესები, ოპერაციები. ერთ-ერთი ოპერაციის შემდეგ, რომელსაც ნარკოზის გარეშე მიკეთებდნენ ბინძურ მისაღებ ოთახში, ინფექცია შემეჭრა, ოსტეომიელიტი დამემართა და მუხლი დავკარგე. მაშინ გადავრჩი, მაგრამ როგორც კი აზრზე მოვედი, მივხვდი, რომ არც ისე ბევრი დამრჩენია. არადა, მუდამ ვოცნებობდი, მეცხოვრა პროვინციაში, ზღვასთან, მთებთან. მე სამხრეთის ადამიანი ვარ, მაგრამ დიდი ხანი არ მესმოდა ეს. მე უცებ მივხვდი, რომ თუ ახლა არ ვიზამ ამას, ასევე მოვკვდები ამ საძაგელ მოსკოვში, სადაც მეგობრებსაც კი არა აქვთ დრო, მოგინახულონ, სადაც ინვალიდს კიბეზე დაშვება ძალიან უჭირს, სადაც სახლში ჩავიკეტები და ქუჩაში თითქმის ვერც კი გამოვალ.
მე ჩავჯექი ინვალიდის სავარძელში, შევუკვეთე ბილეთი, გავფრინდი ჩერნოგორიაში და სიდედრისგან ნასესხები ფულით ვიყიდე სახლი. სულ რაღაც 12 დღეში. და 2016 წლის ივნისში აქ გადმოვედი. ახლა ჩემი საძინებლის ფანჯრიდან სანაპიროს ყველაზე მაღალი მთა მოჩანს. აქ კარგია ზამთარშიც და ზაფხულშიც. სახლიდან გამოხვალ და ირგვლივ სილამაზეა და სურნელება, ზამთარშიც კი.
შ. ი. მე მინდოდა მეკითხა შენთვის ავადმყოფობის შესახებ, მაგრამ რაღაცნაირად მეუხერხულებოდა.
ფ. ს. რათა ღმერთისთვის მადლობა გადამეხადა იმისათვის, რაც მან მომცა, მე და ჩემი ცოლი ვპოულობთ ავადმყოფ კატებს და ძაღლებს (6 ძაღლი გვყავდა, სანაგვეზე ნაპოვნი), ვმკურნალობთ და ცხოველების მოყვარულებს ვჩუქნით, თუკი ასეთები გამოჩნდებიან ხოლმე. მე ძალიან შევიყვარე კატები. ძაღლებთან უფრო რთულია. მათთან სიმკაცრეა საჭირო. არადა, მე მკაცრი არა ვარ. კატები კი თავად ცდილობენ, არ გამანაწყენონ. ისინი ტაქტიანები არიან. ამჟამად ჩვენ ოთხი კატა გვყავს.
შ. ი. დაგიწერია მათზე რამე?
ფ. ს. მოსკოვურ ჩემს ძაღლზე დამიწერია და არაერთი. ის, სამწუხაროდ, მოკვდა. კატებზე კი რაღაცნაირად მეუხერხულება. ეს თითქოს იმას ჰგავს, რომ ცოლზე წერო. ნამეტანი მიყვარს და აღფრთოვანებული ვარ ხოლმე მათით.
შ. ი. და შენი ბოლო ლექსი შეგიძლია მაჩვენო?
ფ. ს. ახლავე:
ყველაფერი ჩემთანაა
ფრენისათვის დაბადებული ნებოიშა ბლაგოევიჩი
ასე ჩანს რომ 900 მარკად ყიდულობს მოპედს
ბორბლებში აქვს მას ფრთები და
ამოძრავებს ქარის ძალა
ზღვაო ზღვაო მიგვიღე მაგ შენს ქათქათა და თხევად კრისტალში!
მთებს მივმართავ და მათ ესმით! - გჯერა ამისი?
გოგონები ამ ხმაზე მოდიან როგორც ნავები ზღვის ნაპირთან
ტურისტი ქალები იხედებიან უკან - ფანტასტიშ
შემწვარ სიმინდს ხედავ, ჩემო სულო და გულო?
ანდა ხედავ ჩიტებს ბაღნარში?
ყველაფერი ჩემთანაა ჩემთანაა სუყველაფერი
საფლავების გამოსაწევი უჯრები კი
საეჭვოდ არაა სულ ბოლომდე მიკეტილი
სუყველაზე მხიარული მკვდარია ჩვენს სასაფლაოზე
შ. ი. სხვანაირი ლექსია, პოზიტიური. სამხრეთმა იმოქმედა. შევეცდები, ესეც ვთარგმნო.
ფ. ს. ჰო, მე ვბალკანიზდი. ეს ისეა, როგორც საქართველოში. შეუძლებელია, იქ ცხოვრობდე და ბოლომდე არ შეერწყა...
