ზურა რთველიაშვილის ხსოვნას

 

ზურას ამბავზე ყველა სხვადასხვა თემაზე დაგზავნეს: კუბო, საფლავი, მღვდელი, ქელეხი, ბალზამირება, ეკლესია, რამე... ყველაზე ხანდაზმულებს - ილო-ბაბილოს გაზეთ „თბილისის“ რედაქციაში მისვლა და ნეკროლოგის მიცემა დაევალათ.

სადარბაზოდან გამოსულები ერთნაირად მოხრილი მხრებითა და მორკალული ზურგებით გაუყვნენ  განიერ გამზირს.

- ისევ იქაა ეგ? - იკითხა ილომ.

- დიდ სტამბაში! - უპასუხა ბაბილომ და ნიკაპი ჩაიქნია.

- ლენინზე ანუ...

- ლენინი ახლა კოსტავაა!..

- ეუჰ...

- მაშ!

- მერე არ გავაჩეროთ რამე?

ბაბილო შეჩერდა და ილოს დამცინავად გამოხედა.

- რა არი?.. სახლში გელოდებიან?

ილოც გაჩერდა და დაფიქრდასავით.

- ვინ უნდა მელოდებოდეს?.. თევზიც კი აღარ მყავს აკვარიუმში!.. - აიჩეჩა მხრები და გზა განაგრძო.

თბილისი შემოდგომის მიწურულის იყო. ფოთლებს გრილი სიო ხვეტავდა. ფილარმონიასთან ერთი „აფნცხი" ბრძანა ილომ, რაზეც ბაბილომ ხელად შეაგება:

- მუზას ძეგლი პირად საკუთრებაში!

- რათ მინდა? რაღა დროს ჩემი ცოლია... - შედგა ილო.

- გაყიდი! - არ შეეპუა ბაბილო და მეგობარს მხარზე ხელი დაჰკრა. - წავიდეთ მერე სადმე... სამხრეთის კუნძულებზე! - ისე თქვა, თითქოს ილოს საბანკო ანგარიშზე წამი-წამზე უნდა დამჯდარიყო მუზას ქანდაკების გაყიდვიდან მიღებული თანხა.

- ჯერ გაზეთამდე მიმიყვანე!

მიწისქვეშაში ჩასულებმა ერთად აუწიეს ხელისგული იქვე მოჟღრიალე ბენდის თავიკაცს და ქუჩის მეორე მხარეს ამოვიდნენ. მალევე შეჩერდნენ დიდი სტამბის შესასვლელთან.

- ახლა საით?

- ნეკროლოგები იკითხე!..

ილო იქვე მდგომ შინაურს მიადგა.

- ახლობელი დაგვეღუპა, ბრატჯან!

- მეოთხეზე, უფროსო!.. აწერია ზედ. ლიფტიდან მარცხნივ!

ლიფტთან რიგი დახვდათ. პრიალა, ცივ კიბეს სვენებ-სვენებით აუყვნენ.

ააღწიეს. კარამდეც მივიდნენ. ერთმანეთს შეხედეს და შეაღეს.

დიდ დარბაზში დიდი მისვლა-მოსვლა იყო. რაღაც თაბახის ფურცლებს დააფრიალებდნენ ვიღაც ფორმიანები და უფორმოებიც.

ილო და ბაბილო უცებ გაერკვნენ წესებში, რიგის ბილეთი აიღეს და მალევე აღმოჩნდნენ ვიღაც ძაან ტუჩებდაბერილ გოგოსთან. გოგოს წინ კომპიუტერი ედგა.

- ტექსტი დამიტოვეთ!

- რა ტექსტი?.. - ერთად დაიბნენ ილო და ბაბილო და მალევე მოეგნენ გონზე. - აჰ, ვახ, ტექსტი ტო! ეგ როგორ დაგვავიწყდა!..

- აზზე ხარ?!

- ისე ვერ გავიხსენებთ?

- მე ვიცი ვიღაცეები...

- ეგრე მეც მახსოვს ალაგ-ალაგ...

- რომ გიკარნახოთ? - შეეკითხა ილო გოგოს.

- ჯერ თქვენ ჩამოყალიბდით აქ! - გაუწოდა გოგონამ თაბახის ფურცელი. - რასაც ვერ გავარჩევ, თქვენ შემისწორებთ!

- კალიგრაფია კაი გვაქვს ჯერ კიდევ! - გაიპრანჭა ილოს მაგივრადაც ბაბილო.

- მით უმეტეს! - დაყენებული ღიმილი არ გადასდიოდა ტუჩებიდან გოგოს.

***

- საიდან დავიწყოთ, ესე იგი?!

- რა გაყვირებს?! ცოტა დაუწიე! ხალხია!

- ჰო. კაი!

- ცოცხლები ვინც ყავს - იქიდან... რეებს მეკითხები?

- ჰო! კაი-მეთქი! ნუ შემჭამ ცოცხლად, ისედაც მარცხენა ყურში რაღაც ხმა მაქვს ჩართული!

- რა ხმა?

- რა ვიცი მე?!... შიშინია თუ სისინი!.. ხანდახან გეგონება რადიო-სიხშირეებს ასწორებს ვიღაც! ზუმერივითაცაა ხოლმე!..

- შენ სულ გაგიფრენია?

- ყველაფერს გეფიცები!

- მერე „ალო“ ვერ უთხარი აქამდე??

- შემეშვი რა!

- იქნებ კონტაქტზე უნდათ გამოსვლა, შენ კიდევ - „ხმა მაქ ჩართული!“ - წრუწუნებ. აბა რა უნდა გქონდეს ჩართული?! მესამე თვალი არ უნდა გქონდეს რო უკვე გახსნილი? აიღე ტრუბკა, შე ბებერო მაჩო!

- მოკლედ, მამა მკვდარია!

- ჰო. რობერტი ძია ბავშვობაში მოუკვდა ზურას. ბებია-ბაბუაც - ასევე. ბიძა?..

- მოიცა!.. ბიძა მამის მხრიდან, ანუ რობერტის ძმა... ჩვენი ლევანა! სადაა აბა ლევანა? ჩამოვიდა?

- ვერ ასწრებს, მაგრამ დარეკა!.. მოისამძიმრა.

- აბა ლევანა ყველა ვარიანტში ჩასაწერია!.. მოიცა! ბიძა - ლევანი... ეგრე ჩაწერე! სხვა ბიძა არ ყოლია ზურას?

- მამის მხრიდან ლევანაა მხოლოდ... 

- მერე ლევანას არ ყავს არავინ? შვილი, ან ცოლი?..

- ცოლი არ ვიცი! ისე, ვიღაც ქალთან ცხოვრობდა ვიბორგში, უშვილოდ... მაგრამ ახლა მარტოა. ისევ მანდაა სადღაც... ფინეთის ყურეს ვუყურებო!   

- ეჰ, რომელი ცოლი გაუძლებდა ლევანას?..

- ჰა-ჰა! 

- და-ძმა არ ყავდა ზურას?

- კი. ნახევარდა... ლია!

- არ გააგებინეს?

- რა ვიცი მე...

- ჩავწეროთ ჩვენ მაინც!..

- ქართულს ცეკვავდა ეგ აქ ანსამბლში ადრე. სოლისტკა იყო!

- აჰ, გამახსენდა! ხო, ლია!.. არ ქონდათ მაგას და ზურას დიდი კონტაქტი...

- ლია ამერიკაში დარჩა სამ გოგოსთან ერთად! გასტროლების დროს!.. მოიხიენ რა!..  დარჩენის გეგმა გამზადებული ჰქონდათ!

- ჰმ... შენ საიდან იცი ეგ ყველაფერი, თუ კაი კაცი ხარ?

- მამალაძემ მომიყვა ადრე...

- მამალაძე ჭორიკანა და ინტრიგანი სირია! ჯერ კიდევ ასოს ჭკუაზე დადის ამხელა ვირი!..

- ასო ვინღაა?

- ასო ასოა! საკუთარი! ასო რა... რა გჭირს?

- აა... ჰოოო. მე მეგონა ვინმე ახალი მეზობელია უბანში...

- ვერ ხარ შენ? ასო როგორ უნდა დაუძახო  ვინმეს?

- აბა ასპიროზებს რას ეძახიან?

- კაი! ხო! ტვინი მეტკინა!

- ასიკოებს?

- ბიძა - ლევანი! და - ლია! მოიცა, გვარები ხომ უნდა? ლევანა რა გვარია?

- ქილაფთარი.

- ვა! ეგ გვარია თუ კლიჩკა?

- ფსევდონიმი... ჩაწერე შენ!

- სპარსულია?

- რავი მე!..  კია ეგრე! არც ძეზე მთავრდება და არც შვილზე!

- ესე იგი, ბიძა - ლევან ქილაფთარი, და ლია... ხომ ხურციძეა ლია?

- იცის რო ძმის ამბავი? ამერიკაო!.. გააგებინა ვინმემ?

- ჩვენ მაინც ჩავწეროთ!

- კაი. ზურა დეიდა-მამიდებში როგორ იყო?

- მოიცა... ლევანას და მარინას ყავდათ ერთი და კიდევ. დარია.. მაგრამ მოკვდა ადრე.. გულის მანკით...

- მახსოვს-მახსოვს!.. დარია! რა ლამაზი სიარული იცოდა!.. წაცეკვებით. მოკლედ, არ ყავს ეგენი არცერთი... მკვდარს ხომ არ ჩავწერთ?

- ლიას ქმარი არ ყავს?

- ეყოლება ვინმე იქაური პოლიცაი!.. ისეთი კაი გოგო იყო, დაცვა ჭირდებოდა აქ, და იქ მით უმეტეს დაჭირდებოდა!

- ახლა ლიას ქმარი მარკვევინე კიდე!.. არ გვინდა ქმარი!.. ესე იგი, ბიძა - ლევან ქილაფთარი, და - ლია ხურციძე, მერე?

- კიდევ რა იწერება?.. მაზლი-მული...

- ეგ რომელი რომელია, კი არ მახსოვს...

- მაზლი არის ქმრის ძმა! და მული ქმრის და!

- და ცოლისდას რა ქვია?

- ცოლისდა ცოლისდაა.. ცოლისძმაც!

- ე, ეგ რატომ დაჩაგრეს?! იქით მაზლი-მული, და აგეთ უბრალოდ ცოლისძმა-ცოლისდა? ძალიან არასწორია ეგ...

- ეგ იუნესკოს მიწერე! მოგცლია რა!

- გავაგრძელეთ!..

- ეგენი არცერთი არ ყავდა ზურას... კიდე რა იწერება?

- ნათესავები საკმარისია... ახლა მეზობლები!

- კაი რა!

- აბა მარტო ორ კაცს ხომ არ ჩავწერთ?

- კაცო, მეზობლებზე წინ ეგრე მე მეგობრებს და კოლეგებს დავაყენებდი!

- აბა მეზობლებზე ანდაზები როა იმდენი?

- ეგ მხოლოდ ანდაზებია!.. თანამედროვე ცხოვრებაში არ მუშაობს! ვასილ პავლოვიჩის დრო კი არაა - იტალიური ეზოები და ოჯახებით მეგობრობა! ხალხი ისე ცხოვრობს, მეზობლებს ვერც ხედავს...

- კაი ახლა... მე ვიცნობ ჩემ მეზობლებს!

- ზურამ გარდაცვალებამდე ამბავი მოყვა: „საერთოდ არ ვიცნობდი და ისე უცნაურად გავიცანი, მრცხვენიაო!“

- ეგ რა სპორტია?

- ხომ გადავიდა ახალ კორპუსში? ოთხი ბინაა ბაქანზე. ერთში თვითონაა. მიდის-მოდის - არცერთხელ არც ლიფტში შეხვედრია კარის მეზობელი, არც სადმე... არც წასვლისას, არც მოსვლისას...

- იქნებ არავინ არაა?... ან მიუკაკუნოს, პროპოშნიკი თხოვოს... არ იცის მაგდენი?

- პროპოშნიკი კი არა!... ისეთ შარში გაეხვნენ კინაღამ ეგ და ჭედია. მეზობლის ამბავში.

- რაო?

- რაო და ეგ ბინები ხომ ერთმანეთს გავს ოთახების განლაგებით...

- მერე?

- ერთ საღამოსაც ზურა და ჭედია კოკასთან სვამდნენ არაყს და აყოლებდნენ პლანს. გაუთავდათ სასმელი. რა უნდა ექნათ?

- რას იზამდნენ?

- ჩავიდნენ ერთად ბუხოები მარკეტში. იყიდეს გასაგრძელებლად და დასაყოლებლად ყველაფერი. უკან ამობრუნდნენ...  გააღეს, ეგრევე დიდ ოთახში გავიდნენ, დააწყვეს დაბალ მაგიდაზე ყველაფერი. გახსნეს არყის ბოთლი.. და ამ დროს ზურა ამბობს ჩურჩულით:

„შალომ, ეს ჩემი ბინა არაა, სართული აგვერიაო“.

- ვახ!

- ლოჯი შემინულია, ფარდა კიდია ოდნავ გამჭვირვალე. იქ ილანდება ვიღაც ასე ოცდაათ წლამდე ტიტველი გოგო. ზის ფეხი ფეხზე გადადებული კრესლოში, უყურებს ტელევიზორში საინფორმაციოს და ეწევა პაპიროსს ფსიხივით... აქეთ არც იყურება...

- მაგასაც ხომ არ ჩავწერთ?

- ჰაჰა! უყურეს კაი ხანს ამ გოგოს! ათვალიერეს! მერე გაიცურცლნენ ფეხისწვერებზე ისე, რომ იმ ტიტველ გოგოს არც გამოუხედავს... ვერ გაიგო ვერაფერი, ისე იყო ტელევიზორში შემძვრალი!.. ხედავ რა დრო მოვიდა?

- დარჩენილიყვნენ უნდა!

- მეც ეგ ვუთხარი!

- მოიცა, სასმელი დატოვეს?

- აუ, ეგ კი აღარ მიკითხავს!.. რას დატოვებდნენ! სვავებივით იყვნენ ეგ და ჭედია ერთად! დალევა-მოწევა, დალევა-მოწევა!

- ეგ გოგო არ შემოვა პანაშვიდზე?

- წესით კი! მეზობელი იყო ბოლოს და ბოლოს ქვედა... თუ ზედა?

- ესე იგი, მეგობრები უნდა - რომ შეივსოს!..

- ნუ მეგობრები თავისთავად!... მაგრამ ეგ უკვე ბევრი გამოვა...

- მაშინ ახლო ძმაკაცები!

- აგერ მე და შენ თავისთავად!.. კიდევ ვინ ჩავწეროთ?

- მერე ვინმეს რო გაუტყდეს?.. მე და შენ გადავუწყვიტოთ ამდენ ხალხს?

- აბა შეკრებას ხომ არ მოვაწყობთ მაგის გამო?

- მოიცა! აი მითხარი, რას ნიშნავს საერთოდ ახლო ძმაკაცი?

- რას და...

- არა, თქვი!.. გისმენ! მოყევი აბა!

- ჰო. ესე იგი...

- მიდი ჰო!

- რას მაწვები? მაცალე, კაცო!.. რას ვამბობდი...

- ახლო ძმაკაციო!.. არ დამიწყო ახლა მკლავზე ბეწვის ადგომა და ეგეთები!

- მე უფრო კაი ვიცი... ჩემი ფორმულა მაქვს!..

- გამოუშვი აბა!

- ოთხი კილომეტრი მხარდამხარ იაროთ და ხმა არ გაიღოთ არცერთმა, ახლო ძმაკაცები ყოფილხართ!

- ჰმ!.. ვინ თქვა ეგ?..

- ეგრეა!

- ეგრე მე და შენ რამდენი კილომეტრი გამოგვდის ჩუმად გამოვლილი?

- ეგ იმაზე მეტია, ვიდრე აქედან ევიპტემდე მარშუტკით...

- მაშინ საერთოდ არავინ არ მივაწეროთ ძმაკაცებიდან!.. „და ახლო მეგობრები“, ეგრე უნდა დავასრულოთ!

- და ბოლოში - „იუწყებიან, რომ...“!

- იუწყებიან, რომ გარდაიცვალა!.. გვარი, სახელი, მამისსახელი!

- ზურაბ რობერტის ძე რთველიაშვილი.