ალისემიდ ქური (1954) - თანამედროვე აზერბაიჯანელი პოეტი და მთარგმნელი. ხუთი პოეტური კრებულის ავტორი „ოქროს გვირგვინისა“ (თურქეთი) და „ვექტორის“ პრემიების ლაურეატია. მისი ლექსები მრავალ ენაზეა თარგმნილი. ქართულად პირველად ითარგმნება.

 

 

კენტავრი

 

ერთხელ ღამით ვაგზლის სიახლოვეს მოვდიოდი და მოულოდნელად სინათლე გაითიშა. დაზურგული ადამიანები კენტავრებივით აღიმართნენ ჩემ წინაშე. საიდანღაც თითქოს ცხენის ჭიხვინიც კი მომესმა.

 

დარდს მისდევს უკან ქანცგაწყვეტილი,

ტანი ცხენის აქვს, თავი კაცისა.

ისე მჩატეა, წონა აქვს ქარის.

ნახევრად ცხენი, ნახევრად კაცი,

ნეტავ, უფალო, სად მიიჩქარის?

თან იგინება ბურტყუნ-ბურტყუნით,

თავის თავზეა ეს კაცი მწყრალი.

 

ცხენივით ჯიქურ მიდის დარდისკენ,

მერე დარდითვე ბრუნდება უკან.

ზოგჯერ პურის ფულს შოულობს, ზოგჯერ

პირით აწყდება უკუნის კედელს...

 

ლამაზმანები „მერსედესივით“

ჩაუქროლებენ გვერდით ხანდახან.

დროც კი არა აქვს თვალი შეავლოს,

ამოირჩიოს ერთი მათგანი.

ამ ნახევრად ცხენ, ნახევრად კაცსა

ციდან დაჰყურებს მაღალი ღმერთი.

 

კენტავრი ქალაქს ვერაფერს უგებს,

შიში მოჰყვება მუჯლუგუნების.

კაცი ლტოლვილი,

ცხენი ლტოლვილი

ანაბარაა მხოლოდღა ბედის.

 

ყველა იშორებს,

იშორებს ყველა,

განგებაცა და კაციც იშორებს.

ძილგამკრთალი და ბედდათარსული

რაღას გააწყობს აწი ამქვეყნად.

– საით მიდიხარ, საით კენტავრო?

– ვის გაურბიხარ?

ვისკენ გარბიხარ?

თავი სხეულს არ ესადაგება...

შენ გაურბიხარ, კაცო, შენსავ თავს,

იცი, რომ ეს გზა დარდისკენ მიდის.

ლუკმა-პურისთვის მიიკვლევ გზას და

შენს თავს აგინებ,

უწყრები შენს თავს.

როცა ცხენები დაჯირითობენ,

კენტავრი თავპირს იმტვრევს და მიდის,

მიდის და მერე იმავე დარდით ბრუნდება უკან.

 

 

ჯერ ყმაწვილია ეს ჩემი ბიჭი

 

თმას წყლით ისველებს,

გვერდზე ივარცხნის,

დრამატულ წრეზე დადის ბიჭი დაუკითხავად, -

სხვისი ცხოვრებით ცხოვრობს სცენაზე,

ხან მეფსტოფელს თამაშობს, ხანაც

მონოლოგს ამბობს ჰამლეტისას, ან

მთვრალ ისკენდერის როლში გამოდის.

 

უფალო,

მე ხომ გამიმეტე და

ჩემს შვილს მაინც ნუ გაიმეტებ!

მიდრეკილია

ტრაგიკული როლებისადმი.

სიკვდილით რომ მთავრდება, ღმერთო,

ეგ როლები აშორე ჩემს ბიჭს.

ნუ დაუშვებ, რომ ჰამლეტივით ან

ნაღველით მთვრალი ისკენდერივით

გამოესალმოს ამ წუთისოფელს.

ჯერ ყმაწვილია ეს ჩემი ბიჭი.

 

 

ოფლში გაწურული

 

ისრებდაკარგული საათივით ვარ,

ახლა დრო-ჟამი სულს ღაფავს ჩემში.

ჯინისგან მაგრად ნაჯირითევი

რაში ვარ თითქოს,

ოფლი წურწურით ჩამომდის, დედა,

და ვგავარ შეშლილს.

 

დრო ჩახლართულა, ებრძვის ერთმანეთს

ანგელოზი და ეშმაკი ისევ.

გული საგულეს არ მიჩერდება,

ათას დარდსა და სატანჯველს მისევს.

ღამე ოფლშია გახვითქული და

დღეც გაოფლილი დამიდგა, დედა.

გაოფლილია აი, ეს დილაც,

ენა კი სიტყვებს ცომივით ზილავს.

ხრიოკებივით დამსკდარი ენა,

სიტყვას თესავს და სიტყვას მოიმკის,

სხვაგან სადაა ასეთი ყანა.

ენას წურწურით ჩამოსდის ოფლი,

ესაა წესი ამ წუთისოფლის.

 

დედას სახეზე ნაოჭები აქვს,

ბედის მდევარი ნაოჭებს კვეთავს.

ზოგჯერ სიკვდილის მატარებელი

შუა მამულში გავლასაც ბედავს.

გახვითქულია ოფლში მამული,

მიწა სველია, ცა მეწამული.

 

თავს მოთმინების ყულფში ვყოფ ახლა,

ორთქლად ქცეული ვიმეტებ თავსა,

და შეყუჟული ჩემსავ საფლავში

ოფლად ვიღვრები და მერე ვქრები

წყალში ჩავარდნილ მაშხალის მსგავსად,

ოფლში ვინთქმები

არ ვჩანვარ არსად.

 

 

***

 

თუ შეისრუტავ კვამლსა და სითბოს,

თუთუნის მსგავსად იგრძნობ სამშობლოს.

იგი სევდიან ზღაპარსაც მოჰგავს,

ჩაგეღვენთება ბოლოს და ბოლოს.

 

სამშობლო არის დარდი და განცდა,

ამოუხსნელი სულია ნისლის...

ნაღვლიანი ხარ, მამულო ჩემო,

შენი ჭრილობის მოვლა მასწავლე,

მასწავლე, როგორ მოგბანო სისხლი!...

 

თვალებზე ხელი ავიფარე და

ფეხები სადღაც მექაჩებიან,

გული კი შენთან დარჩენას ლამობს!

 

მე შევეგუე შენს კვამლს, შენს სითბოს,

და ჩვევად მექცა, მამულო ესა.

ვერ შეგიყვარე, მაგრამ უშენოდ

ვეღარ ვძლებ ვერსად!

 

აზერბაიჯანულიდან თარგმნა იმირ მამედლიმ