მზისა და ვარდების თვეში

 

მზისა და ვარდების თვეში,
ჭრელი კაბების ქარში და კოცნაში
ვზივარ ქუჩაში, ტროტუარზე
და ვტირი დაკარგული ორასი ლარის გამო.
ორასი ლარის გამო, რომელიც ჩაყლაპა რომელიღაც ჩემზე ჭკვიანმა აპარატმა.
ვტირი ორასი ლარის გამო, რომელიც იყო პური და წყალი,
თავზე ჭერი და საწოლი,
ელექტროენერგია და დედაჩემის ძვლები -
სამუშაო საათების ფრჩხილებში ჩასმული დედაჩემის,
რომელმაც ბოლო თხუთმეტი წლის განმავლობაში
მხოლოდ ერთხელ ისარგებლა კუთვნილი შვებულებით -
როცა იფიქრა, რომ დედამისი მალე მოკვდება
და ერთი კვირა მაინც მასთან უნდა გაატაროს.

ვზივარ და ვტირი ორასი ლარის გამო,
რომელიც არის ჩემი სირცხვილი,
ვერგაზრდილი და უსარგებლო შვილის სირცხვილი,
დედის მუცელზე მიწებებული გაუმაძღარი წურბელას სირცხვილი,
ჩემი გაფუებული სხეულის სირცხვილი,
რომელსაც სცივა და ათასი ძონძით უნდა დაფარო,
რომელსაც შია, ვერაფრით ამოივსო -
ყოველთვის შია და ყოველთვის ფიქრობს,
რომ თუ ამ თვეში ნაკლებს შეჭამს,
უკეთესი შვილი იქნება,
უფრო ნაკლებ ღამეს გაათენებს დედამისი.
უფრო ნაკლებად ასტკივდება ფეხები.
უფრო მეტი დრო დარჩება ცხოვრებისთვის 
და ნაკლები -
ყელზე ნაოჭების - სიკვდილის ბილიკების დასათვლელად.

ვზივარ და ვტირი ორასი ლარის გამო,
და ვტირი, რომ ჩემი ვალუტა - უმწეობა და ცრემლი ვერაფერს იყიდის;
რომ ჩემი სამსახურის წყალობით გამომუშავებული რამდენიმე ლარი დღეში
ჰგავს ქინძისთავებით დათვების ხოცვას;
რომ ერთადერთი, რაც შემიძლია,
არის ლიტერატურად გასაღებული იაფი წუწუნი,
რომელშიც არავინ არაფერს იხდის,
და საბოლოოდ მთავრდება სამსახურის გზაზე, 
ავტობუსებში დატოვებული მკვდარი ლექსების ემბრიონების ტირილით.

ვტირი და ვფიქრობ, რომ იქნებ ავდგე და ვიყიდო მწვანილი და გავყიდო ძვირად,
ეკლესიებთან ნაკურთხი სანთლები, საღეჭი რეზინა და სიგარეტი ჩამოვატარო;
იქნებ მოვიჭრა ფეხი ან მკლავი და ქუჩაში გავწვე და გამვლელებს ფეხები დავუთვალო,
და დავწყევლო ყველა, ვინც არაფერს გაიმეტებს,
ან იქნებ უბრალოდ ავდგე და გავბოზდე,
მაგრამ ლამაზიც არ ვარ
და ჩემს სხეულში ბევრს არავინ გადაიხდის.

და სანამ ვზივარ და ვტირი, ჩამოიარეთ და მკითხეთ,
რა მჭირდება ბედნიერებისთვის,
და გიპასუხებთ, რომ მინდვრები და ვაშლის ბაღები,
ყელზე საყვარელი კაცის თითები,
სხვა ქალაქები და თავისუფლება,
და არ ვიტყვი, რომ მჭირდება ფული,
ჯიბეში ჩასატენი და ბალიშში ჩასატენი, ჩვეულებრივი ფული,
რადგან ყველაფერი არის თვლით და წონით,
და თავისუფლებაც კი იმდენი გექნება,
რამდენის ყიდვასაც შეძლებ.

და ვზივარ ქუჩაში, ტროტუარზე და ვტირი ორასი ლარის გამო,
ვტირი, როგორც დაკარგულ სიყვარულს,
ვტირი, როგორც მზეში და ვარდებში მიტოვებული ქალი,
როგორც ტირიან ადამიანის სიკვდილს,
როგორც ტირიან საკუთარ თავებს
ღვინოში ჩასალბობი დარდით გატენილი,
სიმარტოვეში დამხრჩვალი ღატაკი პოეტები,
და ჩემი ტირილი,
ჩემი გამხდარი, ორასლარიანი ტირილი
მზისა და ვარდების თვეში,
მზისა და ვარდების მხარეში,
გდია ქუჩაში, ტროტუარზე,
როგორც ჩამოფასებული,
ათასგზის ფასდაკლებული ცხოვრება.  

 

მინდა მადლობა გადაგიხადოთ

 

მინდა მადლობა გადაგიხადოთ.
მადლობას ვუხდი დედაჩემს, რომელიც ისე მაჩენდა,
არ იცოდა ჩემი სქესი
და ფიქრობდა, რომ ბავშვი ბავშვია,
აჭმევ, საფენებს გამოუცვლი, სიარულს და ლაპარაკს ასწავლი,
გაიზრდება და თავს მიხედავს,
დაბერდები და მოგივლის.
მადლობას ვუხდი მამაჩემს,
რომელსაც ვუყვარდი მიუხედავად ჩემი სქესისა
და ფიქრობდა, რომ მთავარია, კარგად ვისწავლო,
და არაფერი ჩავიდინო ისეთი,
სოფელში გავლის და ხალხისთვის თვალებში შეხედვის შერცხვეს.
მადლობას ვუხდი ჩემს ძმას, რომელიც ჩემზე გვიან დაიბადა,
ჩემზე ადრე დაიწყო ცხოვრება,
ჩემზე მეტად უყვარდათ ნათესავებს,
მერე ადგა და წავიდა ერთ შორეულ ქვეყანაში
და გაიყოლა ყველაფერი, რასაც ერქვა ჩემი სახლი და ჩემი ოჯახი.
მადლობას ვუხდი ჩემს პირველ მასწავლებელს,
რომელიც ფიქრობდა, რომ თუ ხელებში ხშირად ჩამარტყამს,
უფრო კარგად დავწერ და უფრო კარგად მოვყვები გაკვეთილებს.
მადლობას ვუხდი ჩემს პირველ შეყვარებულს,
რომელიც მთელი სკოლის გასაგონად იცინოდა,
როცა საშინაო დავალების რვეულიდან ამოხეულ ფურცელზე დაწერილ
ჩემს სასიყვარულო წერილებს კითხულობდა.
მადლობას ვუხდი ჩემს პირველ მეგობარს,
რომელიც გათხოვდა, შვილი გააჩინა,
ვერაფრით ისწავლა საჭმლის კეთება, ქმრისთვის მოფერება
და ყველა შეხვედრისას ტირის და მეუბნება, რომ ასეთია ცხოვრება
და მეც ასე ვიქნები.
მადლობას ვუხდი ჩემი სტუდენტობის მეგობრებს,
რომლებმაც ვერაფერი დაიმახსოვრეს ჩემზე გარდა იმისა,
რომ ერთი სოფლიდან ჩამოვედი და სულ დედაჩემი მენატრებოდა.
მადლობას ვუხდი ჩემს პირველ სამსახურს
იმ დღისთვის, როცა ვთქვი, რომ აქ აღარ ვიმუშავებ
და ყველამ შვებით ამოისუნთქა.
მადლობას ვუხდი ჩემს ახლანდელ თანამშრომლებს,
რომლებმაც ზუსტად იციან, რომ მე ვარ სკამი
და თუ გადამდგამ, ან გამომცვლი, ამით არაფერი შეიცვლება.
მადლობას ვუხდი ჩემს პირველ კაცს,
რომელმაც მითხრა, რომ მთავარია, არ შემიყვარდეს 
და როცა წავა, არ ვიტირო, არ შევაწუხო და უკან არ გავეკიდო.
მადლობას ვუხდი ჩემს პირველ ქალს,
რომელმაც მითხრა, რომ მე ვარ ყველაზე სექსუალური
იმ ქალებს შორის, ვინც ჰყოლია,
მაგრამ რომ არ ვწერდე, ვერავინ შემატყობდა,
ცოცხალი ვარ თუ მკვდარი.
და მადლობას ვუხდი ყველას,
რომლებიც ჩემთან დასაწოლად მოდიოდნენ გალესილი დანებით,
წასვლისას ყელში მიყრიდნენ და მე ვეუბნებოდი,
რომ ეს იყო ყველაზე კარგი კოცნა და არასოდეს დამავიწყდება.

და მადლობას ვუხდი ყველას, ვინც არის ახლა ჩემს ცხოვრებაში:
მეგობრებს, რომლებსაც შეუყვარდათ
და ჩემთვის აღარ სცალიათ;
მეგობრებს, რომლებიც ფიქრობენ, რომ მე ცუდად გამზარდეს
და ჭკუა უნდა დამარიგონ;
მეგობრებს, რომლებიც ფიქრობენ, რომ ხშირად უნდა დამცინონ,
რომ თავში არ ამივარდეს, როცა სხვები მაქებენ;
მეგობრებს, რომლებიც ფიქრობენ, რომ მე ძალიან სუსტი ვარ,
მაგრამ უნდა მესმოდეს, რომ ზურგით ვერავინ მათრევს
და ყველაფერი ჩუმად უნდა გადავიტანო. 
და არმეგობრებს, რომლებიც ფიქრობენ, რომ
ჩემი ადგილი უნდა ვიცოდე,
რადგან არაფერია ჩემში საინტერესო და განსაკუთრებული
და საკუთარ თავზე  ასეთი წარმოდგენა არ უნდა მქონდეს.

და მადლობას ვუხდი ყველას, ვინც მთხოვს, მოვუყვე ჩემს ცხოვრებაზე
და იმახსოვრებს მხოლოდ ჩემი თმის ფერს
და ფიქრობს, რომ ჩემში ყველაზე მნიშვნელოვანი
არის ჩემი დაბადების ადგილი.
და მადლობას ვუხდი ყველას, ვინც ამბობს, რომ ვუყვარვარ,
ან არ ვუყვარვარ,
მაგრამ არაფერი იცის ჩემზე
და თუ მოვკვდები, იტყვის:
რა ნიჭიერი იყო,
კიდევ რამდენს მოასწრებდა, ახლა რომ არ მომკვდარიყო.

მადლობას გიხდით ყველაფრისთვის,
მადლობას გიხდით და ვამბობ:
მე არ ვტირი, როცა მტკივა,
მე ცხოველი ვარ.
ცხოველი, რომელსაც საკუთარი ჭრილობების გალოკვა შეუძლია,
და როცა სიკვდილის დრო დაუდგება,
სახლიდან მიდის
და ისე კვდება, სულ ვერავინ დაინახოს.

 

მე ვნახე სიკვდილი ერთხელ

 

მე ვნახე სიკვდილი ერთხელ.
იყო ზაფხული და რომელიღაც რელიგიური დღესასწაული.
მოხდა უბედური შემთხვევა:
მაღალი სიჩქარით მოძრავი ავტომობილი
გზას აცდა და მდინარეში ჩავარდა.
მდინარე იყო ადიდებული და მთებში გაბმული წვიმებით სავსე.
მსხვერპლი იყო დიდი:
რამდენიმე ადამიანი.
ბავშვებიც.
გარდაცვლილებს შორის იყო ახალგაზრდა ცოლ-ქმარი
და მათი რამდენიღაც თვის შვილი,
რომელიც ირწეოდა მდინარეში 
და ხედავდა, როგორ ამოიყვანეს წყლიდან მისი დედა და მამა,
ხელი დაუქნიეს და წავიდნენ.
იყო რომელიღაც რელიგიური დღესასწაული,
მაგრამ არავინ წასულა სალოცავად:
ჩვენ, დანარჩენი ადამიანები,
რომლებიც გზას არ ავცდით,
წავედით წყვილის სანახავად
და ჩავდექით ტირილის რიგში.

წესია: მიცვალებულს აწვენენ მაღალ ტახტზე,
რომ ყველამ კარგად დაინახოს 
და ეჭვიც არავის შეეპაროს, სწორედ ის არის მკვდარი
და არა სხვები, გარს რომ უვლიან თავების კანტურით.
მაგრამ ისინი იყვნენ ორნი,
სამუდამოდ ხელჩაკიდებულები,
და ყველა ტახტი ცულის ტარზე ვიწრო აღმოჩნდა.
და ყველაზე განიერი ოთახის ცენტრში დადგეს საწოლი. 
გაშალეს ახალი თეთრეული.
ჩააწვინეს.
საწოლი იყო ხის,
მარტივი ორნამენტებით თავ-ბოლოზე.
და ნამდვილად ფართო.
ისინი იწვნენ მშვიდად, ნიკაპამდე ზეწრებაფარებულები,
და იფიქრებდით, რომ არაფერი დამთავრებულა.
ჩვენ ვიდექით მორცხვად,
ისე, როგორც ბავშვობაში რომელიღაც დილას
მშობლების საძინებელში შემთხვევით შეხედვისას.
და ვყვიროდით ჩუჩულით მათი ლურჯად დახუჭული თვალების ჩრდილში.
საწოლი იყო ნამდვილად ფართო,
და სხეულებს შორის ცარიელი ადგილი გაფიქრებინებდათ, რომ სადაცაა
ბავშვები შემოცვივდებიან და შუაში ჩაუწვებიან.
მაგრამ ბავშვი არ იყო:
მდინარემ დაიტოვა გასაზრდელად.

სამი დღის შემდეგ გაშალეს მიწა.
გადააწვინეს.
მიწა იყო ნამდვილად ფართო
და გაფიქრებინებდათ, რომ ყველა დავეტევით.
მერე დაჭედეს ცხენები 
და ძუაგამოკვანძულები აჭენეს მათ სახელზე.
დააცხვეს ქადები. დაღვარეს ღვინო.
თაფლის სანთლებს არჭობდნენ მიწაში
და უყურებდნენ ერთმანეთს ეჭვით,
კიდევ ხომ არავინ დარჩათ დასამარხი.
მთელი დარჩენილი ზაფხული
ცხოვრება იყო ადიდებული
და მიცვალებულებით სავსე.
ჩვენ ვიყავით ადიდებულები
და რომელიღაც მდინარიდან ვერამოყვანილის
თევზებგამობმული ყვირილით სავსე.
ჩვენ გვესმოდა ნეკნების მტვრევის ხმა მიწიდან 
და მდინარეებს ჩამოჰქონდათ ახალ-ახალი რელიგიური დღესასწაულები,
როცა არავინ მიდის სალოცავად. 
როცა მიწაში არჭობენ სანთლებს.
როცა არავინ იცის,
რომელი მდინარიდან გადავარდება
და რომელ გზაში დაიხრჩობა 
ძუაგამოკრული ცხენების ჭიხვინში.

მე ვნახე სიკვდილი ერთხელ.
ის იყო ნამდვილად ფართო,
ისეთივე, როგორც ცხოვრება,
და ვიფიქრე, რომ ყველა დავეტევით. 

 

***

 

იმ დროს, ბავშვი რომ ვიყავი, ზოგჯერ ავად ვხდებოდი. 
ავად როცა ვხდებოდი, საჭმელს აღარ ვჭამდი. 
დედაჩემი, რომელიც იმ დროშიც დედაჩემი იყო, 
ფეხაკრეფით მოდიოდა ჩემს საწოლთან 
და მეუბნებოდა, რომ რასაც ვინატრებდი, იმას მომიმზადებდა. 
მე სულ ერთი სურვილი მქონდა - შემწვარი ყველი და ატმის კომპოტი. 
გადიოდა წლები, ვხდებოდი ავად, 
მაჭმევდა დედაჩემი შემწვარ ყველს, 
და ატმის კომპოტს სულ ერთნაირი ფინჯნით მიდგამდა საწოლთან. 
მე სულ ერთნაირად ვუყურებდი ჭერს 
და ვფიქრობდი, რომ ჭერზე მიხატული უშნო ყვავილები 
წინა ავადმყოფობის მერე შესამჩნევად დაპატარავდნენ. 
ავად ყოველთვის ზაფხულში ვხდებოდი 
და ყოველთვის ერთნაირად ჟივჟივებდნენ მერცხლები 
ფანჯრის კუთხეში მიშენებულ ბუდეში. 
ზოგჯერ იცვლებოდა ჩემი ავადყოფნის ოთახი, 
მაგრამ მერცხლები ყოველთვის იყვნენ: 
ყველა ფანჯარაში ჰქონდათ ერთი სათადარიგო ბუდე 
ჩემი ავადმყოფობისთვის, 
როგორც დედაჩემს 
ჩემთვის გადანახული ერთი ქილა ატმის კომპოტი.

ზოგჯერ ახლაც ვხდები ავად. 
და როცა ამ დროს დედაჩემი მირეკავს, 
ვეუბნები, რომ კარგად ვარ, 
უბრალოდ, მასთან დარეკვა დამავიწყდა. 
მერე საბანს თავზე ვიფარებ, 
ჩემი უუშნოყვავილო ჭერი რომ არ დავინახო, 
და ვფიქრობ: 
განა ბავშვი აღარ ვარ, უბრალოდ, ატმის კომპოტი აღარ მიყვარს 
და ათასი წელია, ყველი ჩემთვის აღარავის შეუწვავს. 
დედაჩემი კი, რომელიც ისევ დედაჩემია, 
სახლში, რომელიც ჩემი სახლი აღარ არის, 
ისე ფეხაკრეფით დადის, 
თითქოს რომელიღაც ცარიელი ოთახი ავად გაუხდა. 
მერე მერცხლის ბუდეებს ითვლის, 
და არ ამბობს, რომ წლიდან წლამდე თითო ბუდე აკლდება.

 

ჩვენ გვყავდა ძაღლი

 

ჩვენ გვყავდა ძაღლი.
ჰქონდა დიდი თავი, დიდი ფეხები და დიდი ბეწვი.
ასეთი ძაღლები ჰყავდათ მეცხვარეებს. 
ჩვენ არ ვიყავით მეცხვარეები. ვცხოვრობდით სოფლის შუაგულში,
გვედგა პანტა და კაკალი
და რამდენიმე ვაშლის ხე ეზოს ბოლოში.

ასეთ ძაღლებს უყვართ ზამთარი. 
ავიდოდა სახურავიდან გადმოყრილი თოვლის გორაზე,
გაწვებოდა და უყურებდა სოფელს.
ღამღამობით უყეფდა მგლებს, დღისით უყეფდა ადამიანებს, -
ზოგჯერ არ უყვარდა ისინი. განსაკუთრებით ზოგიერთი მეზობელი.

ჩვენ კი ერთმანეთი გვიყვარდა.
დამადებდა მუხლებზე თავს, 
დავადებდი ხელს თავზე
და მისი მძიმე თავი ყოველთვის იყო ჩემს პატარა ხელზე მსუბუქი.

გადიოდა წლები და უფუჭდებოდა ხასიათი.
სოფელში ამბობდნენ, რომ ჩვენი ძაღლი გაავდა
და საშიშია გავლა ჩვენს სახლთან, -
ღობე არც ისე მაღალია და შეიძლება გადახტეს.
მერე გადახტა.

ჯერ იყო სიჩუმე.
მერე სოფელი იდგა და გვიყურებდა ჩვენ
და თოვლიან ორღობეში ძაღლის ნაფეხურებს უყეფდა. 

და სახლში თქვეს, რომ უკვე დროა.
მამაჩემმა აიღო თოფი,
ჩადო ორი ტყვია
და წაიყვანა ეზოს ბოლოსკენ.

გადის წლები და
ვუყურებ ადამიანებს სოფელში და სოფელს ადამიანებში
და ვხედავ ზამთარს.
ღამღამობით ვუყეფ მგლებს, დღისით ვუყეფ ადამიანებს.
მაღალი ღობე ჩემი თავის გარშემო ზოგჯერ საკმარისად მაღალი არ არის.
სადაცაა, ვინმე იფიქრებს, რომ უკვე დროა,
და სახურავიდან გადმოყრილი თოვლის გორაზე გაწოლილი ძაღლი
გადმოხტება იმ თავისი გაწელილი სიმარტოვიდან.
მერე ზურგს უკან რჩება სახლი,
და ყველაფერი, რაც იცხოვრება.
და ჩემი ნახტომის სიჩუმეში დგება სოფელი,
და ყვირის, რომ მუხლებზე მიდევს ძაღლის თავი,
მკვდარი ძაღლის მოჭრილი თავი,
და არა ბავშვობა.
და არა სიცოცხლე.
 
და მე თვალებს ვხუჭავ და ვხედავ:
მამაჩემი იღებს თოფს,
დებს ორ ტყვიას
და მივყავარ ეზოს ბოლოსკენ.

იქ, სადაც გვიდგას ვაშლის ხეები.